ΤΟ ΑΙΤΙΟ

«Οὐκ ἔστιν εἰρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπὸ
προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου».

(Ψαλμ. 37, 4 )



Αλλά οι τύψεις δεν έρχονται χωρίς λόγο. Ποτέ δεν ενόχλησαν κανέναν χωρίς αιτία, ούτε παρουσιάσθηκαν αδικαιολόγητα. Κάποιος λόγος και κάποια αιτία , είναι αλήθεια, ότι υπάρχει και τις προκαλεί. Κι εδώ θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα, προκειμένου να εντοπίσουμε το αίτιο που δημιουργεί αυτή την επανάσταση της συνείδησης. Είναι φανερό , ότι το παν εξαρτάται από τη στάση μας έναντι του νόμου του Θεού. Κάθε μας παρεκτροπή είναι και μία αιτία εξέγερσης αυτού που ονομάσαμε φωνή του Θεού μέσα μας. Τη συνείδησή μας ενοχλεί η παράβαση των εντολών του Θεού, η περιφρόνηση του θελήματός Του, η αντίθετη προς το νόμο Του πορείας μας, γενικά με μια λέξη η αμαρτία. Και αυτή ακριβώς η αμαρτία αποτελεί το αίτιο της επανάστασης και της φυγάδευσης της ειρήνης από το εσωτερικό μας.

Είτε το θέλουμε είτε όχι, η ειρήνευση και γαλήνη της καρδιάς μας και η εσωτερική μας ισορροπία και χαρά, εξαρτώνται από τη σχέση μας προς τον Θεό και το νόμο Του. Ο άνθρωπος είναι πλάσμα του Θεού, είναι ο φορέας της πνοής Του και του πνεύματός Του. Και όσο κι αν προσπαθεί να αποβάλει το χαλινάρι της υποταγής στον Δημιουργό του, δεν παύει εντούτοις να αντιλαμβάνεται και ο ίδιος , σε στιγμές λογικής και νηφαλιότητας , ότι ο Θεός αποτελεί το οξυγόνο των ψυχικών του πνευμόνων και τη φυσική ατμόσφαιρα μέσα στην οποία είναι δυνατοί οι ψυχικοί του πτερυγισμοί. Βλέπει και αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος , ότι οδηγός και κανόνας του βίου του πρέπει να είναι το θέλημα του Θεού , όπως είναι διατυπωμένο στην Αγία Γραφή.

Και πυξίδα, με τη βοήθεια της οποίας θα διέλθει το τρικυμιώδες αυτό πέλαγος της γεμάτης στεναγμούς και ταραγμένης ζωής, η συμμόρφωσή του προς τις εντολές του ουρανού. Διότι ο άνθρωπος είναι κατεξοχήν θρησκευτική ύπαρξη. Είτε ζει μέσα σε πολιτισμένη κοινωνία, είτε περιφέρεται ως σκηνίτης στο ύπαιθρο, είτε ζει απομονωμένος στις ερήμους, είτε σαν τον Ροβινσώνα, είτε άγνωστος εν μέσω αγνώστων περνά τον παρόντα καιρό« ἐν ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς» ως ερημίτης και ασκητής, δεν παύει να αισθάνεται μέσα του τους παλμούς της ψυχής. Έτσι τον έπλασε ο Κτίστης, ώστε μόνο πλησίον Του να αισθάνεται ασφαλής και να βρίσκει την ολοκλήρωσή του.

Στα αβέβαια βήματα των περιπλανήσεών του, μάταια προσπαθεί να βρει , μακράν του Θεού, την εσωτερική του ανάπαυση. Διότι η ψυχή μας , όπως λέει τόσο χαρακτηριστικά ο ιερός Αυγουστίνος , δεν επαναπαύεται, παρά μόνον όταν βρει και πλησιάσει τον Θεό. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και όταν δείχνει ανυπακοή στη φωνή του Δημιουργού του, όταν απομακρύνεται απ’ Αυτόν, όταν δηλαδή αμαρτάνει, τότε ταράσσεται η ψυχή του, επαναστατεί η συνείδησή του και εξορίζεται η χαρά και η ειρήνη από την καρδιά του.

Η αμαρτία λοιπόν, είναι το αίτιο του ψυχικού πόνου. Αλλά τι είναι αμαρτία; Είναι η παράβαση των εντολών του Θεού, η περιφρόνηση της θείας βούλησής Του, που γίνεται με οποιονδήποτε τρόπο, είτε με έργα, είτε με λόγια, είτε σε συλλογισμούς, είτε με κάθε άλλη αίσθηση. Ωραία και παραστατικά διατυπώνει αυτή την αλήθεια, ότι δηλαδή αιτία των τύψεων είναι η αμαρτία , ο Μανασσής στην περίφημη προσευχή του: «Οὐκ ἔστι μοι ἄνεσις, διότι παρώργισα τὸν θυμόν σου καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ἐποίησα, μὴ ποιήσας τὸ θέλημά σου καὶ μὴ φυλάξας τὰ προστάγματά σου.» Δεν νιώθω, λέει, διόλου ήσυχος, Κύριε. Δεν μπορώ να βρω ανάπαυση και ηρεμία ,διότι Σε εξόργισα με τις συνεχείς μου αμαρτίες, τις πτώσεις και τις παρεκτροπές μου.

Και ο προφήτης Ιερεμίας, με το προφητικό του χάρισμα, σπεύδει να μας διαβεβαιώσει, ότι είναι πικρό για τον άνθρωπο να εγκαταλείπει τον Θεό και να τρέπεται αλλού, να απομακρύνεται: « Γνῶθι καὶ ἰδέ, ὅτι πικρόν σοι τὸ καταλιπεῖν σε ἐμέ, λέγει Κύριος ὁ Θεός σου» ( 2,19 ) . Πικρή, λοιπόν και οδυνηρή η αποστασία, διότι επισσωρεύει πολλά δεινά στον άνθρωπο…



Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”