Περί προσευχής- γέροντας Θαδδαίος

Περί προσευχής

…

7. Από τη στιγμή που παραβαίνουμε τον νόμο του Θεού, η συνείδησή μας αρχίζει να μας τύπτει. Δεν μας αφήνει σε ησυχία. Κι έτσι πρέπει να εκλιπαρήσουμε τον Κύριο με την προσευχή μας, να μας διδάξει την πιστότητα στο πρόσωπό Του με όλη μας την καρδιά και την ψυχή. Ξεχνάμε συχνά ότι δεν είμαστε παρά εφήμεροι επισκέπτες σ’ αυτή τη ζωή, και πρέπει κατά συνέπεια να κατοικούμε μέσα στην προσευχή αδιάκοπα, διότι η προσευχή είναι η ανάσα της ψυχής μας. Η προσευχή προσελκύει ενέργεια από την πηγή της Ζωής, τον Κύριο, ο οποίος περιφρουρεί , διαφυλάττει και τρέφει όλα τα όντα.

8 . Κανείς άλλος πέρα από τον Θεό δεν γνωρίζει το επίπεδο της προσευχής  που έχει επιτύχει ένας άνθρωπος , διότι αν ήταν δυνατό να δει κανείς πόση Χάρη έχει ο διπλανός του, κάποιοι θα καταθλίβονταν [που δεν έχουν φτάσει σε τέτοιες καταστάσεις] .

Είναι επιζήμιο για όσους ζουν σε απομόνωση και ηρεμία να ατενίζουν πρόσωπα άλλων ανθρώπων και να συζητούν μαζί τους. Είναι σαν το χαλάζι που πέφτει πάνω στους τρυφερούς καρπούς των δέντρων και τους αναγκάζει να μαραίνονται ή να πέφτουν. Κατά τον ίδιο τρόπο και τα συναπαντήματα με τους ανθρώπους , οσοδήποτε σύντομα κι αν είναι και όποια κι αν είναι η αιτία τους, εμποδίζουν την αποκομιδή των καρπών  της αρετής που άνθισε σε συνθήκες σιωπής και ηρεμίας. Ακριβώς όπως ο πάγος καίει τα τρυφερά βλαστάρια των λουλουδιών που ξεπετάχτηκαν από τη γη στην πρώιμη άνοιξη, έτσι και τα συναπαντήματα με τους ανθρώπους καίνε τον καρπό του νου, που ξεκίνησε να βλασταίνει αρετή.

9. Υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι που έρχονται στα συγκαλά τους, πολύ λίγοι που κατανοούν τη ζωή. Προσευχόμαστε με τα χείλη μας μόνο και βιαζόμαστε να ξεφορτωθούμε τον κανόνας της προσευχής μας, κι έπειτα χάνουμε την ειρήνη μας. Η νηστεία και η προσευχή είναι μέσα διακόσμησης της ψυχής μας και επαναφοράς της στην αυθεντική της κατάσταση. Πρέπει να παλέψουμε , με τη βοήθεια του Θεού, να αποκτήσουμε τα ιδιώματα   του Χριστού Σωτήρα. Γνωρίζουμε ότι ήταν πράος  και αγαθός, και πρέπει να προσπαθήσουμε να Τον μιμηθούμε. Δεν έχουμε όμως τη δύναμη να το κάνουμε αυτό από μόνοι μας- γι’ αυτό και πρέπει να ζητήσουμε από τον Κύριο βοήθεια. Είναι αδύνατο να μας δώσει ο γλόμπος φως δίχως το ηλεκτρικό ρεύμα, και είναι αδύνατο για μας να ζήσουμε χωρίς Θεό∙ όπως είπε και ο Ίδιος: «Χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» ( Ιωάν. 15, 5 ) .

…

11. Όταν βλέπουμε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο , θέλουμε συχνά να το αποκτήσουμε, αλλά από τη στιγμή που το κάνουμε, χάνουμε γρήγορα το ενδιαφέρον μας γι’ αυτό. Από τη στιγμή που βλέπουμε κάτι άλλο, το επιθυμούμε, και η κατάσταση έτσι πηγαίνει ασταμάτητα. Είμαστε εξαιρετικά άστατοι. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κύριος ήρθε να ενοικήσει ανάμεσά μας: για να μας συνάξει και να μας ενώσει μαζί, έτσι ώστε να είμαστε μία ποίμνη  κάτω από ένα Ποιμένα. Όταν Εκείνος μας εγκολπώνεται όλα είναι εύκολα. Τώρα οι λογισμοί μας περισπώνται. Δεν εστιάζουν σε αυτό που κάνουμε. Το μόνο αντίδοτο σ’ αυτό είναι η προσευχή. Κάθε έργο απαιτεί μια αυτοσυγκέντρωση του νου, ιδιαίτερα η προσευχή.

Οι Άγιοι Πατέρες κάνουν λόγο για προσευχή του νοός , την προσευχή του Ιησού. Υπάρχει μια σειρά από κανόνες σχετικά με το πώς μπορεί κανείς να επιδοθεί στην προσευχή του Ιησού, και πώς να κάνει τον νου του να κατέλθει στην καρδιά, αλλά είναι απαραίτητο να έχει κανείς έναν έμπειρο πνευματικό οδηγό, προκειμένου να μάθει σωστά την προσευχή του Ιησού.

12. Πρέπει να εξασκούμαστε στην προσευχή συνεχώς. Κάθε κίνηση της καρδιάς πρέπει να είναι προσευχητική. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι όπως ακριβώς ο παραμικρός κόκκος σκόνης μας εμποδίζει να δούμε, έτσι και η παραμικρή μέριμνα μας εμποδίζει να προσευχηθούμε. Για την αγνή προσευχή είναι απαραίτητη μια αμέριμνη ζωή.

13. Η Υπεραγία Θεοτόκος εμφανίστηκε και μίλησε σε πολλούς ανθρώπους σε πρόσφατες εποχές. Είπε ότι μεσιτεύει στον Υιό της για μας, αλλά εμείς δεν μετανοούμε. Μας συμβούλευσε σε πολλές περιπτώσεις να μετανοήσουμε, διότι ο καιρός περνάει κι έρχονται δύσκολες μέρες για τους χριστιανούς. Μας λέει ότι πρέπει να μετανοήσουμε, έτσι ώστε να μην έχουμε την ίδια τύχη με εκείνους που απομακρύνθηκαν από τον Θεό.

Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι η γη προσέφερε το σπήλαιο για τη γέννηση του Σωτήρα και η ανθρωπότητα προσέφερε την Υπεραγία Θεοτόκο. Και αυτό έγινε προκειμένου ο Κύριος να κατέλθει ανάμεσά μας και να γίνει άνθρωπος για να μας σώσει. Πήρε πάνω του τη φύση μας για να μπορέσει να τη μεταμορφώσει και να την ανανεώσει. Και όλοι όσοι είναι εν Χριστώ Ιησού είναι καινή κτίση, νέοι άνθρωποι.

Η ζωή στη γη είναι πολύ μικρή, αφάνταστα μικρή. Αλλά μας έχουν δοθεί πολλά σ’ αυτή τη μικρή χρονική περίοδο της ζωής μας. Μας έχουν δοθεί προκειμένου να μπορέσουμε να στραφούμε προς τον Θεό εκ βάθους καρδίας. Εκείνος είναι ο Ένας που μπορεί να μεταμορφώσει και να αναστήσει τις ψυχές μας . Οι χριστιανοί είμαστε πράγματι πολύ τυχεροί που έχουμε την Υπεραγία Θεοτόκο να πρεσβεύει για μας ενώπιον του θρόνου του Θεού.

Μπορείτε επίσης να δείτε ότι εδώ, σ’ αυτή τη ζωή, όταν ζητάμε κάτι από τους γονείς μας , μας το δίνουν –αν φυσικά τους είμαστε υπάκουοι. Η Υπεραγία Θεοτόκος προσεύχεται αδιάκοπα στον Υιό της για μας.

14 . Ο Κύριος μας ακούει ακούραστα να παραπονιόμαστε όλη την ώρα. Έχει κουραστεί να μας βλέπει να αμαρτάνουμε , αλλά όχι να μας βλέπει να στρεφόμαστε προς το πρόσωπό Του για βοήθεια. Μας θέλει να τον καλούμε κάθε ώρα και στιγμή και να ξεχειλίζουν οι καρδιές μας προς το πρόσωπό Του . Η προσευχή δεν πρέπει να είναι κάτι που λέγεται και ξεχνιέται. Στέκεσαι μπροστά σε μια εικόνα, παπαγαλίζεις την προσευχή σου κι έπειτα συνεχίζεις την δουλειά σου. Αυτό δεν είναι προσευχή…

Από το βιβλίο : «ΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
Βίος και διδαχές του γέροντα Θαδδαίου της Βιτόβνιτσα
Εκδόσεις : «Εν πλω»

(σελ. 143-147)

«Μια χαρά και δυο τρομάρες»

ΜΕ ΡΩΤΗΣΕ Η ΑΝΙΨΟΥΛΑ ΜΟΥ: «Τι κάνεις , πάτερ;» και της απάντησα: «Μια χαρά και δυο τρομάρες». Παροιμιώδης φράση του λαού. Δεν την είχα ποτέ φιλοσοφήσει . Όλες οι παροιμιώδεις φράσεις κρύβουν πολλή σοφία. «Ξέρεις, Σοφούλα μου, τί σημαίνει αυτή η φράση;», συνέχισα. «Όχι, πάτερ». «Να σου πω εγώ. Τώρα το σκέφτηκα. Κάθε άνθρωπος σου δίνει μια χαρά και δυο τρομάρες. Ένα χάδι και δύο μπάτσες. Μία γλύκα και δυο πίκρες. Γι’ αυτό μην πολυδένεσαι με κανέναν άνθρωπο. Πιο πολλές πίκρες φορές θα εισπράττεις , παρά γλύκες. Ο Δαβίδ, ο προφήτης και βασιλέας, αφού γεύτηκε όλη την κοσμική δόξα, έφτασε στο σημείο να λέει: «ἐμοὶ δὲ τὸ προσκολλᾶσθαι τῷ Θεῷ ἀγαθόν ἐστι, τίθεσθαι ἐν τῷ Κυρίῳ τὴν ἐλπίδα μου» ( Ψλ. οβ΄28 ) , και αλλού: «μὴ πεποίθατε ἐπ᾿ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία.» ( Ψλ. ρμε΄2 ) . 
Ο γέροντας Πορφύριος προκειμένου να μας περιορίσει τις στενοχώριες έλεγε: «Αγαπήσατε τον Χριστό και μηδέν προτιμήσατε της αγάπης αυτού». Τίποτα μη βάζετε πάνω από την Αγάπη του Χριστού. 
27/1/08

Από το βιβλίο: «εκπλήξεις χάριτος
Σύγχρονοι ήρωες του πνεύματος»
ΑΡΧΙΜ. ΑΡΣΕΝΙΟΣ ΚΩΤΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΘΗΝΑ 2010
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: «ΑΓΑΘΟΣ ΛΟΓΟΣ»

Άγιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης , Ο δια Χριστόν Σαλός.

13 Ιανουαρίου

Ο άγιος Μάξιμος γεννήθηκε στη Λάμψακο του Ελληνόσποντου από ευσεβείς γονείς το 1280 μ.Χ. Οι γονείς του τον ανέθρεψαν με ευλάβεια δίνοντάς του όσα πολεμοφόδια χρειαζόταν ένας ενάρετος χριστιανός. Στα 15 του χρόνια έγινε μοναχός και υποτάχθηκε σε κάποιο σεβάσμιο γέροντα στο όρος Γάνο της Θράκης. Εκεί δεν άργησε υπό την καθοδήγηση του πνευματικού του πατέρα να προκόψει σε όλες τις αρετές της χριστιανοσύνης φτάνοντας σε ψηλά μέτρα αγιότητας. Νηστεία, αδιάλειπτη προσευχή, αγρυπνία και προπαντός ταπείνωση υπήρξαν τα αδιαφιλονίκητα όπλα του έναντι των πειρασμών κάποιου νέου της ηλικίας του.

Μετά από λίγο καιρό ο γέροντάς του κοιμήθηκε και έτσι ο Μάξιμος αναγκάστηκε να ψάξει για άλλο πνευματικό πατέρα και για το σκοπό αυτό να πάει στο Παπίκιο Όρος , όπου διέμεινε για λίγο καιρό με άλλους ασκητές. Ακολούθως έφυγε για την Κωνσταντινούπολη για προσκύνημα. Εκεί ο πατριάρχης  άγιος Αθανάσιος (28 Οκτωβρίου) εκτίμησε τις αρετές του και το ταπεινό του φρόνημα, που ήταν και το κύριο χαρακτηριστικό του αγίου. Ο Μάξιμος για να αποφύγει την όποια δόξα και έπαινο μπορούσε να του αποδώσει ο πατριάρχης άρχισε να προσποιείται τον τρελό.

Ζούσε κοντά στο ναό των Βλαχερνών, όπου όλη μέρα ο κόσμος τον κορόιδευε εμπαίζοντάς τον για τις διάφορες παλαβομάρες που έκανε, ενώ τα βράδια προσευχόταν στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου του ναού.

Μετά από όλα αυτά έφυγε για το Άγιον Όρος και συγκαταριθμήθηκε στην αδελφότητα της Μεγίστης Λαύρας .

Εκεί υπέδειξε ιδιαίτερη υπακοή στον ηγούμενο αλλά και σε όλους τους αδελφούς μοναχούς και προσπαθούσε όσο το δυνατό να μιμείται τους μεγάλους ασκητές του Άθω. Δεν έμενε σε κελί για να μην απολαμβάνει καμία άνεση και όταν έψαλλε στο  ναό ήταν πάντοτε δακρυσμένος. Κάποτε είδε την Παναγία μας σε όραμα που τον πρόσταξε να πάει στην κορυφή του Άθωνα για να προσευχηθεί. Εκεί, ενώ προσευχόταν για τρία συνεχόμενα μερόνυχτα του παρουσιάστηκε η Υπεράχραντη Μητέρα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και τον ενδυνάμωσε στον αγώνα του , δίνοντάς του άρτο και λέγοντάς του από τούδε και στο εξής να μείνει μόνος στις απότομες πλαγιές του Άθωνα , όπου θα έσωζε πολλούς που θα πρόστρεχαν κοντά του.

Ο άγιος μετά πήγε στο γέροντά του και του ζήτησε ευλογία να φύγει ιστορώντας του το όραμα. Εκείνος δεν είχε διάκριση κι τον κατηγόρησε ότι είχε δαιμονική φαντασία, γινόμενος παιχνίδι στα χέρια των δαιμόνων. Ο Μάξιμος εξέλαβε αυτά τα λόγια ως θεία βούληση να συνεχίσει την άσκηση της σαλότητας. Άρχισε να ζει στερούμενος ό,τι μπορούσε να του δώσει κάποια άνεση, ακόμα και τα πιο απαραίτητα. Τριγυρνούσε στις κακοτράχηλες ράχες του Άθωνα ανυπόδητος , εκτεθειμένος στις ακραίες καιρικές συνθήκες του χώρου, ιδιαίτερα του Χειμώνα. Έφτιαχνε πρόχειρες καλύβες για να μένει, τις οποίες μετά από λίγο χρονικό διάστημα έκαιγε, για να μην έχει ο,τιδήποτε δικό του ή κάτι με το οποίο μπορούσε να δεθεί συναισθηματικά. ( Έτσι απέκτησε τον τίτλο του καυσοκαλυβίτη ) .

Προσπάθειά του ήταν να γίνεται αντικείμενο χλευασμού από όποιον τον επισκεπτόταν για να μην τυγχάνει σεβασμού. Όποιοι όμως πήγαιναν κοντά του έφευγαν ωφελημένοι από τις νουθεσίες του, παρόλο που αυτές λεγόντουσαν μέσα σε ασυνάρτητα και παλαβά λόγια. Ο όσιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης

 ( 12 Απριλίου ) ακούγοντας για τον Μάξιμο τον έψαξε και όταν τον βρήκε τον έπεισε να του μιλήσει για τους αγώνες του. Όταν τον άκουσε προσεκτικά και αντελήφθη ότι πρόκειται για άγιο άνθρωπο τον συμβούλεψε να αφήσει πια τη σαλότητα και την ερημιά και να μείνει μόνιμα σε ένα μέρος όπου θα μπορούσαν να το βρίσκουν όποιοι τον έψαχναν για ψυχική τους ωφέλεια.

Ο Μάξιμος του έκανε υπακοή και έφτιαξε μια, μόνιμη πλέον , καλύβα, χωρίς όμως ίχνος υλικών που θα τον ευκόλυναν να ζει άνετα. Βασανισμένοι, δυστυχισμένοι, εμπερίστατοι ακόμα και δαιμονισμένοι έβρισκαν παρηγοριά και γιατρειά κοντά του. Έλαβε από το Θεό το προορατικό χάρισμα και προφήτεψε στους αυτοκράτορες Ιωάννη ΣΤ΄ τον Κατακουζηνό (1347- 1354 ) και Ιωάννη Ε΄ τον Παλαιολόγο (1341-1391 ) σε επισκέψεις τους κοντά του για τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε .

Έζησε στην καλύβα του αυτή, που ήταν κάτω από σπήλαιο, για 15 χρόνια και μετά πήγε στη Μεγίστη Λαύρα σε ένα μικρό κελί , στο οποίο αργότερα έμενε ο μαθητής και βιογράφος του άγιος Νήφωνας ( 14 Ιουνίου ) . Απεβίωσε ειρηνικά στις 13 Ιανουαρίου 1375 σε ηλικία 95 χρονών.

Από το βιβλίο “Εμπαίζοντες

«Ημείς μωροί

δια Χριστόν»”

Ίκαρος Πετρίδης

Εκδόσεις: ΜΟΡΦΗ εκδοθήτω

Αθήνα

Μάρτιος 2008

(σελ. 24-26)

Σοφία Σειράχ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄

Ο Θεός χορηγεί την σοφίαν 21-30

21 φόβος Κυρίου ἀπωθεῖται ἁμαρτήματα, παραμένων δὲ ἀποστρέψει ὀργήν.

22 οὐ δυνήσεται θυμὸς ἄδικος δικαιωθῆναι, ἡ γὰρ ροπὴ τοῦ θυμοῦ αὐτοῦ πτῶσις αὐτῷ.

23 ἕως καιροῦ ἀνθέξεται μακρόθυμος, καὶ ὕστερον αὐτῷ ἀναδώσει εὐφροσύνη·

24 ἕως καιροῦ κρύψει τοὺς λόγους αὐτοῦ, καὶ χείλη πιστῶν ἐκδιηγήσεται σύνεσιν αὐτοῦ.

25 ἐν θησαυροῖς σοφίας παραβολὴ ἐπιστήμης, βδέλυγμα δὲ ἁμαρτωλῷ θεοσέβεια.

26 ἐπεθύμησας σοφίαν διατήρησον ἐντολάς, καὶ Κύριος χορηγήσει σοι αὐτήν.

27 σοφία γὰρ καὶ παιδεία φόβος Κυρίου, καὶ ἡ εὐδοκία αὐτοῦ πίστις καὶ πρᾳότης.

28 μὴ ἀπειθήσῃς φόβῳ Κυρίου καὶ μὴ προσέλθῃς αὐτῷ ἐν καρδίᾳ δισσῇ.

 29 μὴ ὑποκριθῇς ἐν στόμασιν ἀνθρώπων καὶ ἐν τοῖς χείλεσί σου πρόσεχε.

30 μὴ ἐξύψου σεαυτόν, ἵνα μὴ πέσῃς καὶ ἐπαγάγῃς τῇ ψυχῇ σου ἀτιμίαν, καὶ ἀποκαλύψει Κύριος τὰ κρυπτά σου καὶ ἐν μέσῳ συναγωγῆς καταβαλεῖ σε, ὅτι οὐ προσῆλθες φόβῳ Κυρίου, καὶ ἡ καρδία σου πλήρης δόλου.

Μετάφραση

21  Ο σεβασμός προς τον Κύριον απομακρύνει τα αμαρτήματα . Όταν δε μονίμως ενθρονισθή εις την καρδίαν, απομακρύνει από τον άνθρωπον κάθε οργήν.

22 Άνθρωπος , που κρατεί μέσα σου θυμόν άδικον και εχθρότητα, δεν θα εύρη δικαίωσιν , διότι η ορμή του θυμού του  αποτελεί δι’ αυτόν πτώσιν και καταδίκην.

23 Ο μακρόθυμος επί ολίγον καιρόν θα δείξη υπομονήν , ύστερον δε θα δοθή εις αυτόν ως αμοιβή χαρά και ευφροσύνη.

24 Μέχρις ωρισμένου καιρού θα κρύπτη εντός αυτού και θα κρατή εν τη μακροθυμία του τους λόγους του. Έπειτα όμως τα στόματα των ευσεβών ανθρώπων θα διηγούνται την σύνεσιν αυτού.

25 Εις τους θησαυρούς της σοφίας υπάρχουν τα σοφά αποφθέγματα. Εις δε τον αμαρτωλόν η προς τον Θεόν ευσέβεια είναι πολύ μισητή.

 26 Επιθυμείς να αποκτήσης σοφίαν; Φύλασσε τας εντολάς του Θεού και ο Κύριος θα σου χορηγήση αυτήν.

27 Διότι η σοφία και η μόρφωσις πηγάζουν από τον σεβασμόν προς τον Κύριον , η πίστις δε και η πραότης είναι χαρίσματα της ιδικής του καλωσύνης.

28 Μη γίνεσαι απειθής εις τον φόβον του Κυρίου και μη προσέρχεσαι προς αυτόν με παλίμβουλον και διπρόσωπον καρδίαν.

29 Μη υποκρίνεσαι ενώπιον των ανθρώπων και πρόσεχε εις τους λόγους σου.

30 Μη αλαζονεύεσαι , δια να μη πέσης και προσάψης εις την ζωήν σου εντροπήν. Ο δε Κύριος θα αποκαλύψη τα κρυπτά σου έργα και θα σε ταπεινώση εν μέσω συναθροίσεως του λαού. Διότι δεν προσήλθες με ευλάβειαν πλησίον του Κυρίου , αλλά τουναντίον η καρδία σου ήτο γεμάτη δολιότητα.

Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ

ΕΓΚΡΙΣΕΙ

ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 2340/1485/24/9/1928 ΕΓΓΡΑΦΟΥ

ΚΑΙ ΤΗΣ Δ.ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 3293/4604/19/5/1928 ΕΓΓΡΑΦΟΥ

Κείμενον- Ερμηνευτική απόδοσις

Τόμος Δ΄

ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Θ. ΚΟΛΙΤΣΑΡΑ

Έκδοση 5η

ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Η "ΖΩΗ"

ΑΘΗΝΑΙ

(σελ. 271-272)

Όσιος Μιχαήλ του Κλόπσκ, ο δια Χριστόν Σαλός

11 Ιανουαρίου

Ο  άγιος εμφανίστηκε σχεδόν από το πουθενά , στις 23 Ιουνίου 1408 μ.Χ. ή 1412 μ.Χ. , παραμονή της γιορτής του Τιμίου Προδρόμου, ενώ οι μοναχοί στο μοναστήρι του Κλόπσκ, κοντά στο Νόβγκοροντ, έψαλλαν το 2^ο τροπάριο του κανόνα. Ένας μοναχός βγήκε από το ναό για να λιβανίσει το κελί του και προς μεγάλη του έκπληξη ανακάλυψε ένα μοναχό ν’ αντιγράφει υπό το φως των κεριών τις Πράξεις των Αποστόλων. Μόλις τελείωσε ο Όρθρος ειδοποίησε τον Ηγούμενο και με συνοδεία άλλων μοναχών πήγαν εκεί για να τον βρουν να συνεχίζει να γράφει. Σ’ όλες τις ρωτήσεις ο ξένος απαντούσε επαναλαμβάνοντας τις, όπως κάνουν τα παιδιά για να πειράξουν το ένα το άλλο. Στη συνέχεια, νομίζοντας ότι πρόκειται για κάποιο κακό πνεύμα , το λιβάνισαν για ν’ αποκαλύψουν ότι ο ξένος ανάμεσα στους καπνούς από το θυμιατήρι παρέμενε ασυγκίνητος. Τους συνόδεψε στη λειτουργία ψάλλοντας μαζί τους και αργότερα διάβασε στην τράπεζα για να τους υποδείξει τον ευχάριστο τρόπο διαβάσματος , που η γλυκιά και πράα φωνή του σκορπούσε.

Αφού άρεσε στον ηγούμενο, του παραχώρησε ένα κελί, στο οποίο ο άγιος κοιμόταν καταγής. Τροφή του λίγο νερό και λίγο ψωμί. Ασχολούνταν περισσότερο με την προσευχή και τις ολονύκτιες αγρυπνίες και, για να μη γίνει αντιληπτή η άσκησή του, έκανε διάφορες κουταμάρες επιδεικτικά, όπως όταν μια μέρα σκαρφάλωσε στο καμπαναριό και άρχισε να χτυπά τις καμπάνες μ’ όλη του τη δύναμη. Όταν έτρεξαν και τον ρώτησαν τι συμβαίνει , τους απάντησε ότι εκείνη την ώρα γεννιόταν ο άνθρωπος που θα ένωνε όλη τη ρώσικη γη. Πράγματι στις 22 Ιανουαρίου 1440 μ.Χ. γεννήθηκε ο ιδρυτής της ρώσικης αυτοκρατορίας, Ιβάν ο Γ΄.

Κατά τη διάρκεια μιας ξηρασίας η ολόθερμη προσευχή του κάνει ν’  αναβλύσει νερό από μια ξερή πηγή. Άλλοτε κατά τη διάρκεια ενός φοβερού λοιμού επιμένει να θρέψουν τον κόσμο από τ’ αποθέματα της μονής. Στη συνέχεια παίρνει τους μοναχούς και τον ηγούμενο και τους πηγαίνει στις αποθήκες , όπου βλέπουν τα κελάρια τους γεμισμένα πάλι με θαυματουργικό τρόπο. Κάποτε απουσίαζε όλη μέρα από τη μονή και όταν τον ρώτησαν σχετικά απάντησε ότι πέταξε μέχρι την Κωνσταντινούπολη για προσκύνημα. Κατά τη διάρκεια μιας φοβερής καταιγίδας ο όσιος βγήκε έξω και υψώνοντας τα χέρια στον ουρανό άρχισε να προσεύχεται .Ευθύς η θεομηνία σταμάτησε.

Τη μέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του 1419 μ. Χ. φτάνει στη μονή τους ο πρίγκηπας Κωνσταντίνος Δημητρίεβιτς διωγμένος από το φέουδό του. Κατά τη διάρκεια του φαγητού κοιτάζει επίμονα τον αναγνώστη που διάβαζε από το βιβλίο του Ιώβ. Το ίδιο βράδυ αποκαλύπτει στον ηγούμενο την ταυτότητα του μέχρι τότε άγνωστου ξένου σαλού μοναχού. «Είναι ο Μιχαήλ, γιος του Μάξιμου. Φρόντισέ τον. Είναι από τους δικούς μας». Όταν αργότερα ρωτήθηκε ο ίδιος αν είναι ο πρίγκηπας Μιχαήλ, απάντησε: «Ο Θεός ξέρει». Τελικά ομολόγησε ότι τ’ όνομά του είναι Μιχαήλ , χωρίς ν’ αρνηθεί ή να επιβεβαιώσει τους γαλαζοαίματους δεσμούς του. Στον Κωνσταντίνο προφήτεψε ότι αν κτίσει ένα ναό αφιερωμένο στην  Αγία Τριάδα , θα ανακτούσε το τιμάριό του. Πράγματι, μετά από καιρό, την ημέρα των εγκαινίων αυτού του ναού, φτάνει αντιπροσωπεία της περιοχής του και του αναγγέλλει ότι το φέουδό του είναι και πάλι δικό του. Άλλοτε πάλι προλέγει στον πρίγκηπα Σερμιάκα ότι αν δεν σταματήσει να σπέρνει την διχόνοια, τον περιμένει ο θάνατος. Εκείνος αδιόρθωτος πεθαίνει πρόωρα.

Σαν προφήτης ο Μιχαήλ, προλέγει και την ημέρα του δικού του θανάτου. Καλεί όλους τους μοναχούς και τους αποχαιρετά. Στη συνέχεια πήρε μαζί τους στο ναό όπου κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων και επιστρέφει στο κελί του μ’ ένα θυμιατήρι γεμάτο κάρβουνα αναμμένα και λιβάνι. Το μεσημέρι τον βρίσκουν πεθαμένο , ξαπλωμένο με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος. Ήταν το 1453/ 1455 ή 1456 μ.Χ. Το κελί του γεμάτο από καπνούς και την ευωδία του λιβανιού.

Ο βιογράφος του Αρχιεπισκόπου του Νόβγκοροντ αγίου Ιωνά, διηγείται ότι ο Μιχαήλ πριν πάει στο Κλόπσκ πέρασε από την πόλη τους, όπου στην κεντρική πλατεία τα παιδιά του πετούσαν πέτρες. Εκείνος πρόσεξε ένα παιδάκι σοβαρό να στέκεται παράμερα, κοντά στο ναό. Το πλησίασε , του χάιδεψε τα μαλλιά και σηκώνοντάς το ψηλά, του είπε ότι θα γινόταν Αρχιεπίσκοπος. ‘Ήταν ο Ιωνάς.

Από το βιβλίο “Εμπαίζοντες

«Ημείς μωροί

δια Χριστόν»”

Ίκαρος Πετρίδης

Εκδόσεις: ΜΟΡΦΗ εκδοθήτω

Αθήνα

Μάρτιος 2008

(σελ.21-23)

«Δανείζει Θεῷ ὁ ἐλεῶν πτωχόν»

(Παροιμ. 19:17)

ΜΙΑ μέρα, την ώρα που περνούσα μαζί με τον όσιο από την πλατεία της πόλης, βλέπω στα δεξιά μου έναν άνθρωπο, που κάτι σιγομουρμούριζε . Τον ακολουθούσαν ένα σμάρι φτωχοί και ζητιάνοι, ζητώντας του ελεημοσύνη. Κι εκείνος, ενώ έκανε πως τους απόδιωχνε τάχα, τους έβαζε κρυφά στα χέρια τα ελέη της αγάπης του. Μ’ αυτόν τον τρόπο έκρυβε από τους ανθρώπους τις αγαθοεργίες Του.

Εγώ όμως το πήρα είδηση. Σκούντησα λοιπόν τον όσιο και του φανέρωσα χαμηλόφωνα την αρετή του διαβάτη. Αυτός δεν φάνηκε να εντυπωσιάστηκε.

-     Τον ξέρω, παιδί μου, είπε. Πολλές φορές έχουμε ανταμώσει. Εσύ μάθε μόνο τούτο, ότι για τον Θεό είναι μέγας.

Λίγες μέρες αργότερα του ζήτησα να μου πει κάτι γι’ αυτή την αρετή, και μου διηγήθηκε ένα παράδοξο θαύμα.

-     Ήμουνα παιδί μικρό, είπε, ίσαμε δέκα χρονών , και είχα πάει στην εκκλησία του αγίου αποστόλου Θωμά για να προσευχηθώ. Εκεί βρήκα ένα γέροντα να διδάσκει το λαό. Ανάμεσα στ’ άλλα μίλησε και για την ελεημοσύνη. Είπε μάλιστα, ότι αυτός που δίνει κάτι στους φτωχούς, είναι σαν να το καταθέτει στα χέρια του ίδιου του Κυρίου. Με κάποια δυσφορία άκουσα τα λόγια εκείνου του κήρυκα. Μου φάνηκαν  υπερβολικά.

“Μα αφού ο Χριστός , όπως μου λένε, είναι στους ουρανούς, στα δεξιά του Πατέρα Του”, συλλογιζόμουν με το παιδικό μου μυαλό, “πώς θα βρεθεί στη γη, για να πάρει αυτά που δίνουμε στους φτωχούς; ’”.  Με τέτοιες σκέψεις προχωρούσα στο δρόμο, όταν, ξάφνου, βλέπω να περνάει ένας φτωχός κουρελής , που- ω του θαύματος!- πάνω απ’ το κεφάλι του είχε την εικόνα της μορφής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Η εικόνα , αόρατη βέβαια στους άλλους, στεκόταν όρθια και ακολουθούσε το ζητιάνο παντού. Καθώς λοιπόν αυτός περπατούσε, συναντήθηκε μ’ έναν καλό άνθρωπο, που του έδωσε ψωμί. Τη στιγμή όμως που ο φιλάνθρωπος εκείνος διαβάτης άπλωσε το χέρι του, άπλωσε κι ο Χριστός το δικό του μέσ’ από τη μετέωρη εικόνα, πήρε το ψωμί και, αφού ευχαρίστησε , το έδωσε στο φτωχό. Μα ούτε εκείνος ούτε κι ο διαβάτης κατάλαβαν τι έγινε. Ο θαυμασμός μου γι’ αυτό που είδα δεν περιγράφεται. Ε, από τότε πια πίστεψα ακράδαντα , πως όποιος δίνει στους αδελφούς ό,τι έχουν ανάγκη , το βάζει πραγματικά στα χέρια του Χριστού, που τη μορφή Του βλέπω να στέκεται πάνω απ’ όλους τους φτωχούς. Όσο μπορώ λοιπόν ασκώ την αρετή της ελεημοσύνης . Και ο Χριστός  μου μ’ ευχαριστεί για κάθε φτωχό που βοηθάω.

Από το βιβλίο: «ΕΝΑΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

ΟΣΙΟΣ ΝΗΦΩΝ

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑΝΗΣ»

ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 2011

(σελ.128-130)

«ΔΕΝ ΣΥΓΧΩΡΟΥΜΑΙ…»

«Μικρή η μετάνοιά σου; αλλά μεγάλη του Δεσπότου η φιλανθρωπία»

( Ιω. Χρυσόστομος , Migne P.G. 96,1250 )

Κάποτε προσήλθε ενώπιον ενός έμπειρου και σοφού Πνευματικού κάποιος χριστιανός , σε έξαλλη κατάσταση. Η απόγνωση ήταν ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του. Η απελπισία είχε κυριέψει την καρδιά του. Όλα του φαίνονταν μαύρα. Το φάσμα της ενοχής πίεζε βαρειά τα στήθη του. Η σκέψη των πολλών του αμαρτιών τον είχε κυριολεκτικά συνθλίψει.

-   Πάτερ μου, εγώ είναι αδύνατο να συγχωρηθώ. Έχω κάνει τόσα πολλά και τόσο μεγάλα αμαρτήματα. Δεν υπάρχει ελπίδα σωτηρίας για μένα. Δεν θα με δεχθεί, δεν πρέπει να με δεχθεί και να με συγχωρήσει ο Θεός. Είμαι χαμένος για πάντα!

-   Για ηρέμησε, παιδί μου, παρατήρησε με αγάπη ο καλός Πνευματικός. Πες μου, σε παρακαλώ, τις αμαρτίες σου.

-   Μα υπήρξα άσωτος στη ζωή μου. Έζησα στο βούρκο.

-   Την παραβολή του ασώτου την έχεις ακούσει, παιδί μου; Τον άσωτο που έζησε μέσα στο βούρκο, όταν μετανόησε κι επέστρεψε , τον δέχθηκε με τόση αγάπη ο Θεός-πατέρας.

-   Ναι, αλλά εγώ έχω αφαιρέσει και ζωή ανθρώπου , επέμεινε ο αμαρτωλός.

-   Μήπως και ο ληστής δεν είχε κάνει τα ίδια; Κι όμως μπήκε πρώτος στον παράδεισο, ψιθύρισε ο αγαθός γέρων.

-   Μα πάτερ μου, εγώ αδίκησα, έκλεψα, άρπαξα.

-   Και ο τελώνης, παιδί μου, τα ίδια είχε κάνει. Κι όμως δικαιώθηκε τελικά.

-   Εγώ, όμως , προχώρησα περισσότερο. Εγώ αρνήθηκα τον Χριστό. Καταδίωξα πολλούς ανθρώπους του Χριστού, είπε αγωνιώντας ο εξομολογούμενος.

-   Μα και ο Πέτρος αρνήθηκε τον Χριστό. Και ο Παύλος έδιωξε τους ανθρώπους του Θεού.

-   Εγώ επί πλέον δείχτηκα άπιστος ως τώρα, αν και είχα πολλές ευκαιρίες να μετανοήσω και να σωθώ.

-   Μήπως και ο Θωμάς δεν δείχτηκε άπιστος;

-   Ε, λοιπόν, τί θέλετε να πείτε; ξεφώνισε με απορία ο εξομολογούμενος. Μήπως θέλετε να με πείσετε ότι είμαι καλός χριστιανός;

-   Όχι, παιδί μου, του παρατήρησε ήρεμα ο Πνευματικός. Απλώς εξετάζω σε ποια αμαρτήματα είσαι ένοχος και βλέπω ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να απελπίζεσαι. Οι αμαρτίες σου είναι πολλές και μεγάλες∙ το αναγνωρίζω. Θα πρέπει όμως να σου τονίσω, ότι πολύ μεγαλύτερη είναι η αγάπη και η ευσπλαχνία του Θεού. Αρκεί να μετανοήσεις ειλικρινά για όλα τα κακά που έχεις κάνει. Συνέχισε , λοιπόν, την εξομολόγηση των αμαρτημάτων σου και να είσαι βέβαιος ότι θα φύγεις από εδώ κατάλευκος, με ελαφρωμένη την ψυχή, απαλλαγμένη την καρδιά σου από το βάρος, καθαρισμένο το εσωτερικό σου από τη βρωμιά, ανακουφισμένη και ειρηνική τη συνείδησή σου. Παιδί μου, δεν γνωρίζεις ότι ο Χριστός έγινε κατάρα «ίνα ημάς εκ της κατάρας ελευθερώση»; ( Γαλ. 3, 10-13 ) . Το πανάχραντο Αίμα Του, που χύθηκε επί του Σταυρού, έχει τη δύναμη να εξαλείψει όλες τις αμαρτίες σου. Εσύ μόνο πίστευε στη θυσία του Κυρίου. Ο Ιησούς σταυρώθηκε για σένα, για μένα , για όλους. Σταυρώθηκε προσωπικά για σένα. Συνειδητοποίησε την τιμή και αποφάσισε. Μη δώσεις πια τόπο στην απόγνωση και την απελπισία. Ο Κύριος δεν ήλθε για τους δικαίους αλλά για τους αμαρτωλούς. «Οὗτος ἁμαρτωλοὺς προσδέχεται» , μαρτυρεί ο ευαγγελιστής ( Λουκ. 15, 2 ) .

Αλήθεια! Πόσοι άνθρωποι δεν αποφεύγουν την Εξομολόγηση και δεν αποδιώχνουν την χάρη της μετανοίας , επειδή αγνοούν τον ωκεανό της ευσπλαχνίας! Καταλαμβάνονται από απογοήτευση και βυθίζονται στο πέλαγος της απελπισίας. Ένα «νέφος αθυμίας τους καλύπτει πάντοθεν», όπως γράφει και ο άγιος Συμεών ο μεταφραστής ( Κατάνυξις, σ.2 ) .  Είναι και αυτό ένα όπλο του εχθρού της ψυχής μας, με το οποίο κατορθώνει να κρατεί μακριά από το σωστικό Μυστήριο μυριάδες ανθρώπων. Τους σπείρει τον πανικό. Τους παρουσιάζει εξογκωμένα τα σφάλματά τους και τους γεμίζει απαισιοδοξία. Ο Θεός, τους ψιθυρίζει, δεν πρόκειται να σε συγχωρήσει. Μάταια θέλεις να εξομολογηθείς. Μην πηγαίνεις καθόλου. Είσαι από τώρα καταδικασμένος.

Μήπως με αυτό το τέχνασμα δεν οδήγησε στο θάνατο το δόλιο Ιούδα; Θα μπορούσε ο ταλαίπωρος να μετανοήσει , όπως μετανόησε η αμαρτωλή, ο τελώνης, ο ληστής και τόσοι άλλοι. Και ο Κύριος θα δεχόταν τη μετάνοιά του, όπως δέχθηκε τον Πέτρο, το Θωμά, τον Παύλο. Και θα τον συγχωρούσε για την προδοσία του. Αλλά εκείνος έπεσε στο άλλο άκρον, στην απόγνωση. Η δε απόγνωση τον οδήγησε στην αυτοκτονία. Κι έτσι χάθηκε οριστικά…

(συνεχίζεται)

Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”

(σελ. 115-119)

Η σπουδαιότητα της εσωτερικής ειρήνης: Κανόνες και μ έσα για την απόκτησή της: μνήμη του Θεού, υπακοή στη συνείδηση , υπομονή.

( σελ. 183-188 )

ΘΑ ήθελα να σου δώσω λίγες ακόμα συμβουλές για το τί πρέπει να κάνεις τώρα που μπήκες στον νέο σου δρόμο. 

Όποιος επιχειρήσει να παρατηρήσει προσεκτικά τι συμβαίνει μέσα σου στο διάστημα μιας μόνο ημέρας , θα διαπιστώσει αναμφίβολα τον ξεπεσμό του πνεύματός σου. Σου μίλησα άλλοτε τόσο γι’ αυτό, όσο και για την κατάσταση της εσωτερικής συγχύσεως και ταραχής , μια κατάσταση αφύσικη, από την οποία πρέπει ν’ απαλλαγούμε. Εσύ, πάλι, μου έγραψες ότι δεν μπορούσες να τα βγάλεις πέρα με την ακατάσχετη κίνηση των λογισμών. Ας κάνω τώρα μια σύντομη επισκόπηση αυτής της κινήσεως και των συνεπειών της. 

Οι λογισμοί του νου κατευθύνονται προς τη γη. Ποτέ δεν υψώνονται στον ουρανό. Πάντα στοχεύουν σε πράγματα μάταια, υλικά, εφάμαρτα. Έχεις δει πώς σέρνεται η ομίχλη μέσα σε μια κοιλάδα; Ε, έτσι ακριβώς σέρνονται και οι λογισμοί μας πάνω στη γη. Η χαμέρπεια, λοιπόν, είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό τους. Κι ένα άλλο είναι η αεικινησία. Ασταμάτητα βρίσκονται σε κίνηση , αναταραχή και αλληλοδιαδοχή, ασταμάτητα ζουζουνίζουν στο νου όπως ένα σμάρι κουνούπια σε καλοκαιριάτικη νύχτα. 

Οι λογισμοί επενεργούν στην καρδιά , παράγοντας αντίστοιχα συναισθήματα: χαρά, λύπη, οργή, φθόνο, φόβο, ελπίδα, απελπισία, καύχηση κ.λπ. Όπως και στους λογισμούς , έτσι και στα συναισθήματα , που προξενούνται απ’ αυτούς, παρατηρείται έντονη κινητικότητα και αταξία. 

Οι λογισμοί και τα συναισθήματα γεννούν πάντα επιθυμίες λιγότερο ή περισσότερο ισχυρές, πάντοτε όμως άτακτες και μπερδεμένες όπως οι γεννήτορές τους. Ο ένας άνθρωπος είναι τσιγκούνης και ο άλλος σπάταλος ∙ ο ένας ανεξίκακος κι ο άλλος εκδικητικός∙ ο ένας φιλέρημος και ο άλλος κοινωνικός∙ ο ένας υπάκουος και ο άλλος θεληματάρης∙ κ.ο.κ. Πολλές φορές, πάλι, ο ίδιος ο άνθρωπος είναι άλλοτε το ένα και άλλοτε το άλλο.

Το πλήθος , η ποικιλότητα και η εναλλαγή των λογισμών ,των συναισθημάτων και των επιθυμιών, με τις άπειρες συνθέσεις, αντιθέσεις και μεταπτώσεις τους, καθώς και με τις αναρίθμητες παραλλαγές τους από άνθρωπο σε άνθρωπο ή ακόμα και στον ίδιο τον άνθρωπο, καθιστούν εξαιρετικά δυσχερή τη λεπτομερή καταγραφή και την αναλυτική περιγραφή τους. Γεγονός είναι, πάντως, ότι εξαιτίας τους οι ψυχές μας ταλαιπωρούνται από τη σύγχυση και τη ταραχή, από τη μελαγχολία και την κατάθλιψη που αντανακλώνται, όπως όλοι διαπιστώνουμε , στην καθημερινή ζωή μας, την προσωπική και την κοινωνική. Μην περιμένεις, λοιπόν, ζωή κανονική, ζωή τακτική και ομαλή, αν δεν απαλλαγείς από την εσωτερική ταραχή. Γιατί δεν φτάνει που είναι καθεαυτή ένα μεγάλο κακό∙ την εκμεταλλεύονται με επιτηδειότητα και οι δαίμονες για να μας καταστρέψουν.

Τη Σαρακοστή, όταν εξέτασες τον εαυτό σου κι έκανες τα πρώτα βήματα στη νέα σου ζωή, η προσοχή σου στράφηκε, όπως ήταν φυσικό, σ’ αυτή την ταραχή, τη σύγχυση , την ακαταστασία του εσωτερικού σου κόσμου. Τότε, οπλισμένη με θερμό ζήλο, αποφάσισες ν’ αποκαταστήσεις την τάξη στην ψυχή και στη ζωή σου, εφαρμόζοντας με συνέπεια τις εντολές του Θεού. Με το Μυστήριο της Μετάνοιας συγχωρήθηκαν τα αμαρτήματά σου, ενώ με τη θεία Μετάληψη ανανεώθηκε η κοινωνία σου με τον Κύριο και απέκτησες ευεργετική θεία δύναμη. Είσαι, λοιπόν, έτοιμη να προχωρήσεις!

Μακάρι με μιαν ευχή να ήταν δυνατή η διόρθωση της ζωής μας. Μακάρι μ’ ένα λόγο να κατορθώναμε την ανακαίνιση της ψυχής μας. Αυτό, όμως, είναι αδύνατο. Χρειάζεται αγώνας, προσπάθεια, κόπος αλλά και ακλόνητη καρτερικότητα∙ είναι νόμος της αυτεξούσιας ζωής και συνάμα της πεσμένης φύσεως των απογόνων του Αδάμ, όλων δηλαδή των ανθρώπων. Ο Θεός, φυσικά, παρέχει τη βοήθεια Του σ’ όποιον αποδείξει έμπρακτα , με τον αγώνα του , την καλή του προαίρεση , δεν αναγκάζει ωστόσο κανένα ν’ ακολουθήσει το δρόμο Του, που οδηγεί στη σωτηρία. Έτσι, σώζεται όποιος το θέλει, βάζοντας την εσωτερική του ζωή σε τάξη σύμφωνα με το θεϊκό νόμο. Και η εσωτερική ζωή δεν μπαίνει σε τάξη από τη μια μέρα στην άλλη. Απαιτείται πολύχρονη και εντατική καλλιέργεια της ψυχής για την αφομοίωση του αγαθού, με την ενίσχυση της θείας χάριτος μέσω των Μυστηρίων . Μ’ αυτόν τον τρόπο σταδιακά ανατρέπεται η αταξία, που υπάρχει μέσα μας και αποκαθίσταται η προπτωτική θεία τάξη και αρμονία. Ακολουθεί η εσωτερική ειρήνη και μια διαρκής ευφρόσυνη διάθεση στην καρδιά. 

Να τι έχεις να κάνεις τώρα! Και μη νομίζεις ότι πρέπει ν’ αλλάξεις ριζικά όλη τη ζωή σου ή να αυτοδεσμευθείς ασφυκτικά από πολυάριθμους κανόνες. Όχι. Σου φτάνουν δυό-τρεις απλοί κανόνες, τους οποίους θα σου δώσω στη συνέχεια.

Γνωρίζεις εμπειρικά ότι μέσα σου υπάρχει σύγχυση και ταραχή, αταξία και ακαταστασία. Την κατάσταση αυτή θέλεις να την αλλάξεις. Άρχισε, λοιπόν, με την απομάκρυνση της αιτίας της. Ποιά είναι η αιτία της; Το ότι το πνεύμα μας έχει χάσει το αρχικό του θεμέλιο , που είναι ο Θεός. Στο θεμέλιο αυτό επιστρέφει μέσω της μνήμης του Θεού. Έτσι, πρώτα-πρώτα χρειάζεται ν’ αποκτήσεις τη συνήθεια της αδιάλειπτης μνήμης του Θεού , μαζί με το φόβο του Θεού και την ευλάβεια. Σου έγραψα γι’ αυτό την προηγούμενη φορά. Ξέρεις τί πρέπει να κάνεις. Μην αφήσεις τίποτα να παρεμποδίσει την προσπάθειά σου. Μ’ ό,τι κι αν ασχολείσαι, να είσαι κοντά στον Κύριο. Να προσηλώνεσαι σ’ Αυτόν μ’ όλο σου το νου. Να βρίσκεσαι κάθε στιγμή νοερά μπροστά Του και να αισθάνεσαι σαν να βρίσκεσαι μπροστά σ’ ένα βασιλιά. Αν εφαρμόσεις ευσυνείδητα αυτόν τον απλό κανόνα, σύντομα η νοερή παράσταση ενώπιον του Κυρίου θα σου γίνει βίωμα και η εσωτερική σου σύγχυση θ’ αρχίσει να μειώνεται σταθερά με τρόπο θαυμαστό. Μάταιοι λογισμοί , εμπαθή συναισθήματα και ανάρμοστες επιθυμίες θα συνεχίσουν να εμφανίζονται κάπου-κάπου μέσα σου και θα σου αφαιρούν προσωρινά τη μνήμη του Θεού, ωστόσο όλα αυτά θα τα παρατηρείς αμέσως και να τα διώχνεις σαν ανεπιθύμητους επισκέπτες, ανανεώνοντας κάθε φορά, γεμάτη ένθεο πόθο, τη νοερή ενότητά σου με τον Κύριο.

Αν επιδοθείς σ’ αυτό το πνευματικό αγώνισμα με σταθερότητα και ενθουσιασμό, σύντομα η ευλαβική σου προσήλωση στον Θεό θα παγιωθεί και η εσωτερική σου ειρήνη θα αποκατασταθεί απ’ Αυτόν. Βέβαια, όταν λέω σύντομα, δεν εννοώ μία ή δύο ημέρες. Αυτά τα πράγματα απαιτούν μήνες ή και χρόνια!

Στον παραπάνω κανόνα πρόσθεσε κι άλλον ένα υποβοηθητικό: Μην κάνεις ποτέ αυτό που η συνείδησή σου αποδοκιμάζει και μην παραλείπεις ποτέ αυτό που η συνείδησή σου υποδεικνύει, είτε είναι σημαντικό είτε είναι ασήμαντο. Η συνείδηση αποτελεί τον μόνιμο ηθικό  οδηγό μας. Επειδή , όμως  , μετά την πτώση του Αδάμ έχασε τη δύναμή της, τα πάθη, μη βρίσκοντας πια σοβαρή αντίσταση, μας παραδίνουν μέσω των λογισμών , των συναισθημάτων και των επιθυμιών σε άτοπες ιδιοτροπίες και άσεμνες συνήθειες. Ξαναδώσε , λοιπόν, στη συνείδησή σου την αρχική της δύναμη. Και υπάκουέ την απόλυτα. Νομίζω πως την έχεις ασκήσει όσο πρέπει, ώστε να διακρίνει σε κάθε περίπτωση το σωστό και να σε πληροφορεί τί πρέπει και τί δεν πρέπει να κάνεις. Ακολούθησέ την απαρέγκλιτα. Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να κάνει οτιδήποτε αντίθετο στις υποδείξεις της, ακόμα κι αν αυτό θα σου στοιχίσει τη ζωή. Όσο πιο αποφασιστικά υπακούς στη συνείδηση, τόσο πιο πολύ θα την ισχυροποιήσεις. Και όσο πιο πολύ την ισχυροποιήσεις, τόσο πιο ολοκληρωμένα και έντονα θα σε κατευθύνει στο αναγκαίο και το αγαθό αλλά και  θα σε απομακρύνει από το περιττό και το ανώφελο. Έτσι, σιγά-σιγά , θ’ αποκατασταθεί η τάξη στον εσωτερικό σου κόσμο. Μια συνείδηση με ευλαβική μνήμη του Θεού είναι η πηγή της αληθινής πνευματικής ζωής. Θυμήσου τί είπαμε για το πνεύμα στην αρχή της αλληλογραφίας μας.

Τίποτ’ άλλο δεν χρειάζεσαι πέρα απ’ αυτούς τους δύο κανόνες. Συμπλήρωσέ τους μόνο με την υπομονή. Η επιτυχία, βλέπεις, όπως σου έχω ξαναπεί, δεν θα έρθει αμέσως. Πρέπει να περιμένεις, μοχθώντας επίμονα. Ναι, πρέπει να μοχθείς και, το σπουδαιότερο, να μην επιδιώκεις την ικανοποίηση του αυτού σου ή την αρέσκεια του κόσμου.  Γιατί τόσο ο εαυτός σου  όσο και ο κόσμος θ’ αντιδράσουν ισχυρά στην απόφαση και τον αγώνα σου για μια νέα ζωή, ζωή πνευματική. Την αντίδρασή τους πρέπει να την αντιμετωπίσεις νικηφόρα, και γι’ αυτό ακριβώς χρειάζεσαι εξίσου δύναμη και υπομονή. Φόρεσε, λοιπόν, την παντοδύναμη αυτή πανοπλία και μην αφήσεις ποτέ το ηθικό σου να καταπέσει, όσες δυσκολίες κι αν αντιμετωπίσεις. Όλα τα καλά θα έρθουν με τον καιρό∙ αυτή η ελπίδα να σε στηρίζει στην υπομονή σου. Είναι μια ελπίδα που επιβεβαιώνεται από τις εμπειρίες όλων όσων επιζήτησαν και κατόρθωσαν τη σωτηρία.

Αυτά είν’ όλα , λοιπόν! Πρώτον, ευλαβική μνήμη του Θεού∙ δεύτερον, υπακοή στη συνείδηση∙ τρίτον, υπομονή και ελπίδα. Εύχομαι, με τη βοήθεια του Κυρίου, να τα κατορθώσεις.  

Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

γράμματα σε μια ψυχή»

ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ 2000

ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

( σελ.131-135) 

…

3. Συχνά ανακαλύπτουμε ότι εκείνοι που δεν είχαν ποτέ προηγουμένως γνώση του Θεού, έχουν πολύ δυνατότερη πίστη από εκείνους που ισχυρίζονται ότι Του ήταν αφοσιωμένοι σ’ ολόκληρη τη ζωή τους. Όταν ένας άνθρωπος που δεν γνώριζε τον Θεό έρχεται στα συγκαλά του κι αρχίζει να προσεύχεται, γνωρίζει πώς ήταν η ζωή του πριν κι γνωρίζει επίσης Ποιος τον βοήθησε να βρει το φως Του στην άκρη του τούνελ.

4. Όλοι μας αμαρτάνουμε κατ’ εξακολούθηση. Γλιστράμε και πέφτουμε. Στην πραγματικότητα πέφτουμε σε παγίδες που μας στήνουν οι δαίμονες. Οι Πατέρες και οι Άγιοι μας λένε συνήθως: «Είναι σημαντικό να σηκωνόμαστε αμέσως μετά από μία πτώση και να συνεχίζουμε να βαδίζουμε προς τον Κύριο». Ακόμα κι αν πέφτουμε 100 φορές τη μέρα, δεν πειράζει∙ πρέπει να σηκωνόμαστε και να συνεχίζουμε να βαδίζουμε προς τον Θεό, δίχως να κοιτάζουμε πίσω μας. Ό,τι έγινε, έγινε- ανήκει στο παρελθόν. Προχωράμε μόνο μπροστά και ζητάμε από τον Θεό τη βοήθειά Του.

5. Η ενθύμηση μιας αμαρτίας που διαπράξαμε δεν σημαίνει ότι η αμαρτία αυτή δεν έχει συγχωρηθεί. Αυτή η ενθύμηση των αμαρτιών μας αποτελεί μια προειδοποίηση προς τον εαυτό μας, έτσι ώστε να μη μας συνεπάρει η υπερηφάνεια και αμαρτήσουμε ξανά. Στην ουσία, είμαστε εμείς που δεν συγχωρούμε τον εαυτό μας, όχι ο Θεός. Δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας, λόγω της υπερηφάνειας μας. Ένα αυθεντικό δείγμα ότι μια αμαρτία συγχωρήθηκε είναι το γεγονός ότι δεν επαναλαμβάνεται, και ότι είμαστε εν ειρήνη. Είναι επίσης σημαντικό το πώς διάγουμε τα τελευταία χρόνια της ζωής μας . Μια θεάρεστη ζωή στα γεράματά μας σβήνει τις κηλίδες των νεανικών μας αμαρτημάτων.

6. Εμείς οι άνθρωποι θερίζουμε πάντοτε τους καρπούς των λογισμών και των πόθων μας. Αν οι πόθοι και οι λογισμοί μα είναι μοχθηροί, δεν μπορούμε να αποκομίσουμε καλούς καρπούς. Ολόκληρη η ανθρωπότητα θερίζει τους καρπούς των λογισμών και των πόθων της.  Ο Κύριος είπε για τη Δευτέρα Παρουσία Του: «πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;» ( Λουκ. 18, 8 ) .  Να γιατί πρέπει να πασχίσουμε να βελτιώσουμε τον χαρακτήρα μας, όσο είμαστε ακόμα στην παρούσα ζωή- με αυτόν ακριβώς τον χαρακτήρα είναι που θα περάσουμε στην αιώνια ζωή. Έχουμε την ευκαιρία εδώ να αλλάξουμε προς το καλύτερο, αν μετανοήσουμε για όλες τις κακές μας επιλογές∙ όταν όμως μια ψυχή περνάει στην αιωνιότητα δεν έχει πια την ικανότητα να προσευχηθεί για τον εαυτό της. Δεν το ήξερα αυτό, αλλά κάποτε είχα την ευκαιρία να νιώσω σαν να ετοιμαζόταν η ψυχή μου να αναχωρήσει από το σώμα μου., Ένιωσα ότι δεν μπορούσα πλέον να προσευχηθώ για τον εαυτό μου. Προσευχήθηκε ένας μοναχός για μένα, αλλά εγώ δεν μπορούσα: ο καιρός της μετανοίας μου είχε τελειώσει.

7. Στη χώρα μας και παντού στον κόσμο, οι άνθρωποι αποκομίζουν τους καρπούς των λογισμών και των επιθυμιών τους. Οι πόθοι μας δεν είναι καλοί∙ ούτε κι οι λογισμοί μας. Κατά συνέπεια, πώς είναι δυνατό οι καρποί τέτοιων λογισμών και τέτοιων πόθων να είναι καλοί; Έχουμε ανάγκη να μετανοήσουμε και να αλλάξουμε τον τρόπο της ζωής μας. Η μετάνοια δεν σημαίνει απλώς ότι πάμε στον ιερέα και εξομολογούμαστε∙ η ψυχή πρέπει να απελευθερωθεί από όλους αυτούς τους λογισμούς και τη μελαγχολία , που μας έχει υπερκεράσει λόγων των στρεβλών μας κατευθύνσεων . Η μετάνοια είναι μια αλλαγή βίου, μια αλλαγή κατεύθυνσης , μια στροφή προς το Απόλυτο Καλό και μια αποστροφή μας προς ο,τιδήποτε αρνητικό. Η πραγματική μετάνοια είναι σπάνια, ακόμα και ανάμεσα στους ευλαβείς ανθρώπους , και γι’ αυτό και υποφέρουμε τόσο πολύ. Αν οι άνθρωποί μας μπορούσαν να μετανοήσουν, δεν θα βίωναν τα βάσανα που περνάνε τώρα. Περιπλέκουμε άσχημα τις ζωές μας με τους λογισμούς και τους πόθους μας, Δεν το ήξερα αυτό παλιότερα, αλλά τώρα γνωρίζω ότι εγώ ευθύνομαι για όλα! Τώρα ξέρω γιατί οι Άγιοι Πατέρες μας θεωρούσαν τον εαυτό τους χειρότερο όλων.

8. Όταν προσευχόμαστε για κάτι εκ βάθους καρδίας, ο Κύριος μας το χαρίζει, επειδή είναι Θεός και Πατέρας μας ( Ματθ. 7,7-11 ) . Πρέπει να ενδυναμωθούμε με την  προσευχή και να γίνουμε ένας νους και μία σκέψη στον τόπο μας. Αν το πετύχουμε αυτό δεν θα έχουμε εχθρούς. Αν κοιτάξουμε στην ιστορία του Ισραήλ, θα δούμε ότι οι εχθροί του θριάμβευαν καταπάνω του, κάθε φορά που οι Ισραηλίτες απομακρύνονταν από τον Θεό, και ότι ο Κύριος πάντα τους βοηθούσε όποτε μετανοούσαν ειλικρινά. Ο Κύριος είναι πάντοτε μαζί μας.

Από το βιβλίο : «ΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ
Βίος και διδαχές του γέροντα Θαδδαίου της Βιτόβνιτσα
Εκδόσεις : «Εν πλω»