Δεν εξετάζεται ο τόπος, αλλά ο τρόπος της προσευχής

Και αν είσαι έξω, κραύγαζε και λέγε “ελέησέ με”, χωρίς να κινής τα χείλη, αλλά φωνάζοντας με την ψυχή σου˙ διότι ο Θεός μας ακούει και όταν σιωπούμε. Δεν εξετάζεται ο τόπος αλλά ο τρόπος της προσευχής. Ο Ιερεμίας βρισκόταν μέσα σε βόρβορο και προκάλεσε την προσοχή του Θεού˙ ο Δανιήλ ήταν μέσα σε λάκκο λιονταριών και κέρδισε την εύνοια του Θεού˙ ο ληστής σταυρώθηκε και δεν τον εμπόδισε ο σταυρός , αλλά του άνοιξε τον παράδεισο˙  τον εμπόδισε ο σταυρός , αλλά του άνοιξε τον παράδεισο˙ Ο Ιώβ ήταν στην κοπριά και έκανε σπλαχνικό τον Θεό˙ ο Ιωνάς  βρισκόταν στην κοιλιά του κήτους και τον άκουσε ο Θεός. Και αν είσαι σε λουτρό, να προσεύχεσαι, και αν είσαι σε δρόμο, και αν είσαι στο κρεββάτι, όπου και αν βρίσκεσαι, να προσεύχεσαι. Είσαι ναός του Θεού, να μη ζητάς τόπο˙ διάθεσι  μόνο χρειάζεται. Και αν παρουσιασθής σε δικαστή, να προσεύχεσαι˙ όταν οργίζεται ο δικαστής, να προσεύχεσαι. Η θάλασσα ήταν μπροστά , οι Αιγύπτιοι πίσω, ο Μωυσής στη μέση˙ η στενότητα του χώρου ήταν μεγάλη, αλλά μεγάλο ήταν το πλάτος της προσευχής. Πίσω τους κατεδίωκαν οι Αιγύπτιοι, μπροστά ήταν η θάλασσα, στη μέση η προσευχή˙ και τίποτε δεν έλεγε ο Μωυσής ˙ και του λέγει ο Θεός˙ “Γιατί φωνάζεις σε μένα;” ( Εξ. 14,1 ) .  Το στόμα βέβαια δε μιλούσε, η ψυχή όμως φώναζε.

Και συ λοιπόν, αγαπητέ, όταν παρουσιασθής σε δικαστή που οργίζεται πάρα πολύ, που τυραννάει, που απειλεί με τις πιο μεγάλες απειλές και σε άλλους δημίους που κάνουν το ίδιο, προσευχήσου στο Θεό και προσευχόμενος τα κύματα ηρεμούν. Ο δικαστής είναι εναντίον σου; Εσύ να καταφεύγης στον Θεό. Ο άρχοντας είναι κοντά σου; Εσύ κάλεσε τον Κύριο. Μήπως είναι άνθρωπος για να πας σε κάποιον τόπο;  Ο Θεός είναι πάντοτε κοντά. Αν θέλης να παρακαλέσης κάποιον άνθρωπο, ερωτάς τι κάνει, κοιμάται, ασχολείται ˙ και αν έχη υπηρεσία , δε σου απαντάει. Στο Θεό όμως δε συμβαίνουν τίποτε από αυτά. Όπου και αν πας και Τον καλέσης, ακούει˙ ούτε ασχολία, ούτε μεσίτης, ούτε υπηρέτης εμποδίζει.

Πες, “ ελέησέ με” και αμέσως ο Θεός έρχεται κοντά σου˙ διότι λέγει˙ “ Ενώ εσύ μιλάς, θα πω˙ Να, εγώ είμαι παρών” ( Ης. 58, 9 ) . Πω, πω, λόγος γεμάτος από καλωσύνη! Δεν περιμένει να τελειώσης την προσευχή σου, και παίρνεις τη χορήγησι.

( Εις την επίλυσιν της Χαναναίας, ΕΠΕ 33, 466-472.

PG 52, 457-459)

Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Χρυσοστομικός Άμβων
Ε΄
Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Τα νεύρα της ψυχής»
Έκδοσις
Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου
Νέα Σκήτη Αγ. Όρους

Μεροκάματο ή ανεξάντλητα αγαθά;

«Ο Σύρος Μαϋσιμάς ήταν ένας πτωχός χωρικός. Είχε ένα μόνο ρούχο, το οποίο συνήθως διόρθωνε, ράβοντας μπαλώματα επάνω στα παπλώματα. Είχε όμως μεγάλη αγάπη στους ξένους και τους φτωχούς, για τους οποίους κρατούσε πάντα ανοιχτές τις πόρτες της καλύβας του. Είχε δυο πιθάρια, το ένα γεμάτο σιτάρι και το άλλο γεμάτο λάδι και από αυτό έδινε σε όσους τον επισκέπτονταν. Συνέβαινε δε τούτο το θαυμαστό. Το σιτάρι και το λάδι δεν τελείωναν ποτέ και ότι τα πιθάρια ήσαν πάντα γεμάτα, όπως άλλοτε επί Ηλιού του προφήτη είχε συμβεί με την υδρία του αλεύρου και τον καμψάκη του ελαίου της Χήρας εις τα Σαρεπτά της Σιδωνίας» ( Γ΄ Βασ. ιζ΄9-16, Συναξάρι, 23 Ιανουαρίου ) .

Ό,τι κέρδισε ο Αδάμ, προτιμώντας τη γη και τα γήινα και εγκαταλείποντας τον Θεό, ήταν ένα κομμάτι ψωμί κι αυτό «εν ιδρώτι του προσώπου του» ( Γεν. γ΄ 19 ) . Ο άγιος Μαϋσιμάς , αφοσιωμένος στην αγάπη του Θεού και των συνανθρώπων του, διατηρούσε γεμάτα τα πιθάρια του με σιτάρι και λάδι. Στον Αδάμ, η γη δεν μπορούσε να δώσει τίποτε περισσότερο από ένα κομμάτι ψωμί. Στον Μαϋσιμά, ο Θεός κρατούσε γεμάτα τα πιθάρια του.

Εξαρτάται λοιπόν από πού ο άνθρωπος περιμένει τη ζωή και την ευτυχία του. Εάν στρέφεται στη γη και τα αισθητά αγαθά της, από εκεί δεν έχει να εξασφαλίσει παρά ένα φτωχό μεροκάματο. Εάν ο άνθρωπος κτυπά την πόρτα του Θεού, τότε γεμίζει τις αποθήκες του με ανεξάντλητα αγαθά.

Ο Άσωτος υιός, ζώντας μακριά από το σπίτι του πατέρα του, όχι μόνο εξόδευσε και την τελευταία πεντάρα της «ουσίας» του, αλλά και κατάντησε να τρέφεται με λίγα «ξυλοκέρατα»  και αυτά κλεμμένα. Ο Χριστός , ευλογώντας τους «πέντε άρτους και τους δύο ιχθύας» , τους πολλαπλασιάζει, ώστε να φάνε και κα χορτάσουν «πεντακισχίλιοι άνδρες, χωρίς γυναικών και παιδίων» ( Ματθ. ιδ΄21 ). Στον οίκο του Θεού Πατέρα, «οι άρτοι περισσεύουν» ( Λουκ. ιε΄17 ), στην εξορία της αποστασίας, τα αγαθά στερεύουν και ο άνθρωπος λιμοκτονεί. Αυτήν ακριβώς την εμπειρία εκφράζει η Εκκλησία, κατά την Ακολουθία της Αρτοκλασίας  και  της Ευλογίας των Άρτων , με τη γνωστή δήλωση: «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».

Από το βιβλίο: «+ Μητροπολίτου Αχελώου
ΕΥΘΥΜΙΟΥ (Κ. ΣΤΥΛΙΟΥ)
ΟΙ ΑΕΤΟΙ
Ορθόδοξο Θεολογικό Αγιολόγιο»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Η διόρθωση του βίου συνίσταται στην εσωτερική μεταμόρφωση και όχι στην εξωτερική αλλαγή τρόπων . Πώς ο εχθρός προσπαθεί να μας παραπλανήσει.

Το τελευταίο γράμμα σου μ’ έκανε να χαρώ! Η σκέψη σου έχει λαμπικαριστεί και η καρδιά σου κατευθύνεται προς την αλήθεια και τη σωτηρία!

Έχεις αρχίσει να κάνεις ό,τι χρειάζεται. Ο Θεός βοηθός! Όλες οι αποφάσεις σου για τον μελλοντικό νέο τρόπο ζωής σου είναι καλές. Ωστόσο, για να μη γίνεις μονόπλευρη μέσα στον ενθουσιασμό σου , σπεύδω να σου δώσω μερικές συμβουλές.

Από δω κι εμπρός , όταν κάνεις κάτι, να δίνεις μεγαλύτερη προσοχή στην εσωτερική σου διάθεση και προαίρεση, παρά στην πράξη καθεαυτή. Προς το παρόν ας μην αλλάξουν  οι εξωτερικές εκδηλώσεις σου, εκτός μόνο από εκείνες που από την ίδια τους τη φύση τους επενεργούν βλαπτικά στην καρδιά, προξενώντας ματαιοδοξία, δημιουργώντας σύγχυση  λογισμών, γεννώντας ανώφελες επιθυμίες κ.λπ. Βέβαια, η μεταμόρφωσή σου πρέπει να φτάνει ως τους εξωτερικούς τρόπους και τις καθημερινές συνήθειές σου, που θ’ αλλάξουν όμως όχι τόσο ως προς τη μορφή όσο ως προς το πνεύμα με το οποίο θα γίνονται. Έτσι, εξωτερικά όλα θα παραμείνουν απαράλλαχτα – με λίγες εξαιρέσεις, όπως είπα- αλλά το πνεύμα θα είναι εντελώς διαφορετικό. Η προσωρινή διατήρηση των εξωτερικών συνηθειών σου έχει ένα πλεονέκτημα: Η αλλαγή σου δεν θα είναι ολοφάνερη στους άλλους.

Έπειτα, όπως γνωρίζεις ήδη, η υλοποίηση του σχεδίου για την αναγέννησή σου δεν είναι απλή υπόθεση. Πόσα εσωτερικά και εξωτερικά εμπόδια υπάρχουν! Να προετοιμάζεσαι όχι για περίπατο, αλλά για πόλεμο! Ζήτα, λοιπόν, από τον Κύριο να σε οπλίσει με υπομονή και δύναμη, ώστε ν’ αντιμετωπίσεις με επιτυχία κάθε δυσκολία. Μην εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου. Απόθεσε όλες σου τις ελπίδες στον Θεό, κι Εκείνος θα είναι κοντά σου κάθε στιγμή.

Μη νομίζεις, πάντως, ότι στον πόλεμο, για τον οποίο ετοιμάζεσαι, θα νικάς πάντα. Πολλές φορές θα κακοπαθήσεις, πολλές φορές θα πονέσεις, πολλές φορές θα κλάψεις. Άλλωστε, προσπαθώντας να είσαι προσεκτική και ακριβής στην τήρηση των θείων εντολών, δεν θ’ αποφύγεις και λάθη, αστοχίες, αδεξιότητες, γκάφες. Πάρ’ το απόφαση: Δεν γίνεται αλλιώς. Ωστόσο, μη φοβάσαι! Βλέπεις, γνωρίζεις και περιμένεις πως η ζωή σου θα είναι γεμάτη αντιξοότητες, στενοχώριες και δυσκολίες.

Ένα μόνο πράγμα σου χρειάζεται, πέρα από τη θεϊκή βοήθεια: μεγάλο θάρρος! Ό,τι κι αν συμβεί, μη λιποψυχήσεις. Προχώρα στο δρόμο της νέας ζωής σου με αλύγιστη γενναιοψυχία, ακλόνητη καρτερικότητα και ψυχική ευστάθεια. Ανεξάρτητα από τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες σου, πρέπει να παραδώσεις τον εαυτό σου στα χέρια του Θεού.

Από τους βίους των αγίων διαπιστώνουμε πως ο Κύριος καθοδηγεί και στηρίζει όσους Τον αγαπούν θερμά και Του αφιερώνουν τη ζωή τους. Εκείνος, βέβαια, για να σε παιδαγωγήσει και να σε δοκιμάσει, θα επιτρέψει ακόμα και στον εχθρό να σε πειράξει. Και σ’ αυτήν την περίπτωση, όμως, θα σε βοηθήσει. «Δεν θα επιτρέψει σε κανένα πειρασμό να ξεπεράσει τις δυνάμεις σου˙ αλλά, όταν έρθει ο πειρασμός, θα δώσει μαζί και τη διέξοδο, ώστε να μπορέσεις να τον αντέξεις» ( Α΄ Κορ. 10:13 ). Όλα προέρχονται ή παραχωρούνται από τον Θεό. Ωστόσο οι βουλές και οι μέθοδοί Του είναι ανεξιχνίαστες. Ακόμα κι ένας άνθρωπος που χειραγωγείται απ’ Αυτόν, τις διακρίνει μόνο σαν κοιτάξει πίσω, έπειτα από κάθε γεγονός. Πόσο σοφή είναι, επομένως η συνεχής προσευχή, «Κύριε ,όπως θέλεις και όπως ξέρεις ελέησέ με», που μας συνιστά ο αββάς Μακάριος ο Αιγύπτιος! Αναθέτοντας τον εαυτό σου στον Θεό μ’ αυτή την προσευχή, βάζεις το πιο γερό θεμέλιο στον αγώνα σου: την εμπιστοσύνη στη θεία πρόνοια και την ελπίδα στη θεία βοήθεια…

«Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
γράμματα σε μια ψυχή»
ΕΚΔΟΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ 2000

Η αξία κι η ωφέλεια των θλίψεων

Ο στάρετς συχνά αποκάλυπτε την αξία των θλίψεων.

-      Μη φοβείσθε τις θλίψεις. Μην προσπαθείτε γρήγορα να απαλλαγείτε απ’ αυτές. Διδαχθείτε με υπομονή και ταπείνωση απ’ αυτές. Δια των θλίψεων κατορθώνεται η σωτηρία μας. Με τις θλίψεις μαθαίνουμε πόσο κοντά μας είναι ο Κύριος: « Εγγύς Κύριος τοις συντετριμμένοις την καρδίαν», ακούμε στους Ψαλμούς του Δαυίδ. Με τις θλίψεις αποκτούμε την πεποίθηση ότι χωρίς τον Θεό δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Και αυτή η συνείδηση της αδυναμίας μας ,της μηδαμινότητάς μας, μας παιδαγωγεί στην ταπείνωση, φανερώνει την ταπεινή προσευχή που δίνει την πνευματική ειρήνη. Στην ψυχή τότε εισέρχεται η δύναμη του Θεού «η τα ασθενή θεραπεύουσα και τα ελλείποντα αναπληρούσα». Δια της θλίψεως αποκτάται η πνευματική διάκριση, η πείρα. Όταν κάποιος έχη λίγη μετάνοια, του χρειάζεται κάποτε για τις αμαρτίες και η καθαρτική παιδεία , το μαρτύριο. Αφού αναγνωρίζουμε ότι είμαστε αμαρτωλοί, δεν θα πρέπει να γογγύζουμε και να κλαιγόμαστε για τις θλίψεις της ζωής μας , αλλά θα πρέπει να προσπαθούμε να ευχαριστούμε τον Θεό για το μαρτύριο που εξιλεώνει, αφού και ο ίδιος ο Κύριος υπέμεινε το μαρτύριο του Σταυρού για τις αμαρτίες του κόσμου.

Τα βάσανα πολλές φορές στέλνονται σε κάποιο αθώο άνθρωπο, για να αυξηθούν τα στεφάνια της υπομονής του, κι ακόμα, σύμφωνα με το παράδειγμα του Κυρίου, για να πάσχει χάριν των άλλων. Το να έχεις τέλεια αγάπη σημαίνει να πάσχεις για τον πλησίον. Τι μεγάλο βραβείο λαμβάνει εκείνος που υπομένει τις θλίψεις αγόγγυστα! Ο Πατήρ υμών ο Ουράνιος καλεί τους θλιβομένους: « επισκέψασθε δη εν τούτω… και εκχεώ υμίν την ευλογίαν μου έως του ικανωθήναι» ( Μαλ. 3,10 ) .

Βοήθεια, για να υπομείνετε τις θλίψεις, ζητήστε από τον Θεό, κατά τον λόγο του Απόστολου Πέτρου: « πάσαν την μέριμναν υμών επιρρίψαντες επ’ αυτόν» ( Α΄ Πέτρ. 5,7 ) . Πρέπει απλά να τον παρακαλέσουμε: « Κύριε ,σε μένα υπάρχουν τόσες μέριμνες, τόση θλίψη! Όλη μου την ελπίδα την εναποθέτω σε Σένα, βοήθησέ με». Σε κάθε έργο σας αλλά και σε κάθε μικροδυσκολία ζητήστε από τον Θεό βοήθεια και η  ευλογία και η Χάρη του Θεού θα φωτίσει την ψυχή και θα την σκεπάσει.

Από το βιβλίο: « ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ
Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ

Με την πύρινη φλόγα

Ένας αδελφός ,εκστατικός από την ακριβή απάντησιν που του έδωσε  στο πρόβλημά του , τον ερωτά:

-      Μα πώς Γέροντα, λαμβάνεις την πληροφορία με τόσην ακρίβεια;

-      Αυτό δεν είναι για τον καθένα. Είναι δυσδιάκριτο να καταλάβης αν η απάντησις είναι από τον Θεόν. Όμως με την πύρινη φλόγα της προσευχής μπορεί ο μοναχός να σταθή όπως ο Μωυσής και να διαλεχθή με τον Δημιουργόν του. Γι’ αυτό φροντίστε όσο μπορείτε να αποκτήσετε αυτή την φλόγα.

Άλλο αδελφός του ανέφερε:

-      Γέροντα, όταν προσεύχομαι για κάποιο ζήτημα, ζητώ από τον Κύριον και λαμβάνω πληροφορία μέσα μου.

Παρ’ όλον ότι ο αδελφός εκείνος ήταν πράγματι  αγωνιστής, εντούτοις ο Γέροντας του έδωσε την εξής απάντησιν:

-      Έχεις ακόμα πάθη;

-      Ναι, Γέροντα, έχω.

-      Λοιπόν, μέχρι που μέσα μας βασιλεύουν τα πάθη, ο σπόρος είναι ανακατεμένος. Εκεί που νομίζεις ότι φύτεψες σιτάρι, ξαφνικά βλαστάνουν ζιζάνια. Εγώ σου συνιστώ να παρακαλάς τον Κύριο, αλλά για πληροφορίες δεν είσαι ακόμα.

Ο Γέροντας κατάλαβε ότι ο αδελφός αυτός κλεβόταν από τα δεξιά, δηλαδή από υπερηφάνεια. Μάλιστα έφυγε από τον Γέροντα, όπως έλεγε, όχι ικανοποιημένος αλλά και αμετάπειστος.

Αρκετές φορές, ξαναζήτησε ο ίδιος πληροφορία στην προσευχή για διάφορες απορίες και είχε απάντησιν, έλεγε , θετική. Μιας φορά, όμως, υποσχέθηκε σε κάποιον να του δώση την απάντησιν που χρειαζόταν σ’ ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Κατόπιν προσευχής πολλής, του απαντά ότι έλαβε πληροφορία από τον Θεό ,ότι αυτό είναι το θέλημά του…

Φεύγει ο άλλος χαρούμενος κι ενθουσιασμένος για να επιστρέψη σε λίγες μέρες στενοχωρημένος και αγανακτισμένος ν’ αναγγείλη, ότι βγήκε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα με τις ανάλογες δυσμενείς συνέπειες.

Εκ του γεγονότος ατού, ταπεινώθηκε ο αδελφός αυτός˙ το εξομολογήθηκε στον Γέροντα, με την διαβεβαίωση ότι δεν θα ξαναεπιχειρήση να ζητήση πληροφορίες στην προσευχή.

Από το βιβλίο: «Ιωσήφ Μ.Δ.
ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ
Ο απλοϊκός ηγούμενος και διδάσκαλος
της νοεράς προσευχής»
Δ΄ΕΚΔΟΣΙΣ