Πράξη κατ’ εξοχήν ηρωική είναι η μετάνοια! Διότι, προκειμένου να πάρει
κανείς την απόφαση της μετανοίας, θα χρειασθεί να αγωνιστεί. Δεν είναι
πάντοτε εύκολο να ακολουθεί κανείς τη φωνή του Θεού , όταν χίλιες δύο
άλλες φωνές τον προσκαλούν στον εύκολο και φαρδύ δρόμο της καταστροφής.
Γι’ αυτό η μετάνοια είναι πράξη ανδρείας , ειλικρίνειας και
αποκατάστασης. Είναι δώρο Θεού.
Και είναι όντως μεγάλη η ισχύς της μετανοίας. Αρκεί για να γεφυρώσει το τεράστιο χάσμα μεταξύ Θεού και ανθρώπου . Έχει τη δύναμη να μας απαλλάσσει απ’ το φορτίο της ενοχής, να μας επαναφέρει απ’ τον κίνδυνο στην ασφάλεια , απ’ το σκοτάδι στο φως, απ’ το θάνατο στη ζωή, απ’ το ψεύδος στην αλήθεια, απ’ την απώλεια στην σωτηρία. Το διακηρύττει θαυμάσια ο Χρυσορρήμων Ιωάννης: «Μετάνοια δε εστι πολλήν έχουσα την ισχύν και τον σφόδρα τοις αμαρτήμασι βεβαπτισμένον , ει βουληθείη , δυνάμενη απαλλάξαι του των αμαρτημάτων φορτίου, και τον κινδυνεύοντα καταστήσαι εν ασφάλεια, καν προς αυτόν έλθη της κακίας τον πυθμένα» ( Ομιλία εις την προς Εβραίους , Migne P.G. 63, 7584 ). Είναι τόση η δύναμη της μετανοίας, ώστε να σώζει και να επαναφέρει στο «αρχαίον κάλλος» και αυτούς ακόμη τους βουτηγμένους στο βάλτο της αμαρτίας , τους βυθισμένους μέχρι το λαιμό στο βούρκο της.
Πολύ δε θαυμάσια ο ιερός Πατήρ στη συνέχεια της ομιλίας του εκθέτει τον τρόπο , με τον οποίο πρέπει να χρησιμοποιούμε το φάρμακο της μετανοίας. Διότι κάθε φάρμακο είναι αποτελεσματικό εάν λαμβάνεται σύμφωνα προς τις οδηγίες του γιατρού. Τυχόν κακή χρήση, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα και αντί για θεραπεία να οδηγήσει στο θάνατο. Γι’ αυτό, τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος , ότι ο Θεός «έδωκε το της μετανοίας φάρμακον , πάντα ημών τα αμαρτήματα ικανόν εξαλείψαι και αφανίσαι, μόνον εάν ειδώμεν το φάρμακον οποιόν εστι και πως αυτό επιτιθέναι δει» ( ενθ. αν. ) . Δηλαδή , έχει αξία το φάρμακο της μετανοίας μόνο αν μάθουμε τι φάρμακο είναι, τι σημαίνει δηλαδή μετάνοια και πώς χρησιμοποιείται. Σ’ όλα τα φάρμακα υπάρχει ένα χαρτί, στο οποίο αναφέρεται η σύνθεση, οι ενδείξεις και η χρήση του φαρμάκου. Όποιο δεν έχει τα στοιχεία αυτά είναι ύποπτο και κινδυνεύει εκείνος που θα θελήσει να το χρησιμοποιήσει. «Ποιον ουν εστι το φάρμακον της μετανοίας και πως αυτό παρασκευάζεται;» ερωτά στη συνέχεια ο ιερός Πατήρ. «Πρώτον από καταγνώσεως των οικείων αμαρτημάτων και από εξαγορεύσεως .. Δεύτερον από ταπεινοφροσύνης πολλής». Ιδιοσκεύασμα , λέει, είναι το φάρμακο αυτό. Δεν πωλείται έτοιμο. Αλλ’ ο καθένας , αφού μάθει τα διάφορα συστατικά του, θα πρέπει να τα ανακατέψει έτσι, ώστε να παρασκευασθεί το φάρμακο. Και τα συστατικά είναι δύο: αφ’ ενός μεν η συναίσθηση της ενοχής και εξομολόγηση, αφ’ ετέρου δε η ταπεινοφροσύνη. Όταν θελήσουμε να τα αναμίξουμε, να ενώσουμε τη συντριβή με την ταπείνωση και στη συνέχεια με την ειλικρινή εξομολόγηση, τότε και μόνο τότε θα έχουμε στη διάθεσή μας το ιερό φάρμακο της σωτηρίας.
Αν θελήσουμε , θα μπορέσουμε να το χρησιμοποιήσουμε . Θα καταστεί τότε δυνατόν να έρθει ο καθένας «εις εαυτόν», όπως ο Άσωτος της περίφημης παραβολής. Χωρίς συναίσθηση της ενοχής , χωρίς γνώση της αμαρτωλότητάς μας, πως είναι δυνατόν να μετανοήσουμε ; Ένας που δεν παραδέχεται ότι έσφαλε ,πως θα ζητήσει συγγνώμη για το ανύπαρκτο σφάλμα του; Και άλλος που δεν γνωρίζει ότι είναι ασθενής, πώς θα καταφύγει με τη θέλησή του στο γιατρό ζητώντας τη βοήθειά του;
Να, πώς πρέπει να αρχίσουμε: «Από της καταγνώσεως… και από εξαγορεύσεως …και από ταπεινοφροσύνης». Όταν ασθενήσουμε σωματικά, εύκολα ταπεινωνόμεθα και υποβαλλόμεθα σε θυσίες για την αποκατάσταση της υγείας μας και με προσοχή δεχόμεθα τις συμβουλές των αρμοδίων και ειδικών γιατρών. Την αρρώστια όμως της ψυχής μας δεν προσέχουμε καθόλου. Γιατί; Διότι δεν έχουμε κατανοήσει πόσο μεγάλο κακό μας προξενεί η αμαρτία. Κι όμως θα πρέπει να σκεφθούμε σοβαρά . Είναι για όλους μας ζήτημα ζωής ή θανάτου.
Αδελφέ μου, αν πέφτεις σε σφάλματα δεν είναι τρομακτικό. Τρομακτικό είναι να μη μετανοείς και να μη σπεύδεις να επανορθώσεις τη ζημιά που η πλανεύτρα αμαρτία προξένησε στην ψυχή σου. Ο Κύριος καλεί όλους τους κουρασμένους από το βάρος της ενοχής για να τους ξεκουράσει. Η μετάνοια είναι ο τρόπος με τον οποίο θα δεχθούμε την πρόσκληση του Κυρίου . Είναι το όπλο που ισοπεδώνει και καταστρέφει το έργο του διαβόλου. Είναι το βάλσαμο κάθε απομακρυσμένης και ταλαιπωρημένης ψυχής.
Ο Κύριος μας περιμένει με ανοικτή αγκαλιά. Στο πρώτο μας βήμα της επιστροφής , Εκείνος θα τρέξει να μας συναντήσει. «Επιστράφητε προς με και επιστραφήσομαι προς υμάς, λέγει ο Κύριος Παντοκράτωρ» ( Ζαχ. 70, 3 ) . Θα μας αγκαλιάσει πρώτος Εκείνος , για να μας αποκαταστήσει πλησίον Του και να μας χαρίσει την παντοτεινή χαρά και ευτυχία και «την ειρήνην, την πάντα νουν υπερέχουσαν», που ποθεί και λαχταρά κάθε ανθρώπινη ψυχή.
Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”
Και είναι όντως μεγάλη η ισχύς της μετανοίας. Αρκεί για να γεφυρώσει το τεράστιο χάσμα μεταξύ Θεού και ανθρώπου . Έχει τη δύναμη να μας απαλλάσσει απ’ το φορτίο της ενοχής, να μας επαναφέρει απ’ τον κίνδυνο στην ασφάλεια , απ’ το σκοτάδι στο φως, απ’ το θάνατο στη ζωή, απ’ το ψεύδος στην αλήθεια, απ’ την απώλεια στην σωτηρία. Το διακηρύττει θαυμάσια ο Χρυσορρήμων Ιωάννης: «Μετάνοια δε εστι πολλήν έχουσα την ισχύν και τον σφόδρα τοις αμαρτήμασι βεβαπτισμένον , ει βουληθείη , δυνάμενη απαλλάξαι του των αμαρτημάτων φορτίου, και τον κινδυνεύοντα καταστήσαι εν ασφάλεια, καν προς αυτόν έλθη της κακίας τον πυθμένα» ( Ομιλία εις την προς Εβραίους , Migne P.G. 63, 7584 ). Είναι τόση η δύναμη της μετανοίας, ώστε να σώζει και να επαναφέρει στο «αρχαίον κάλλος» και αυτούς ακόμη τους βουτηγμένους στο βάλτο της αμαρτίας , τους βυθισμένους μέχρι το λαιμό στο βούρκο της.
Πολύ δε θαυμάσια ο ιερός Πατήρ στη συνέχεια της ομιλίας του εκθέτει τον τρόπο , με τον οποίο πρέπει να χρησιμοποιούμε το φάρμακο της μετανοίας. Διότι κάθε φάρμακο είναι αποτελεσματικό εάν λαμβάνεται σύμφωνα προς τις οδηγίες του γιατρού. Τυχόν κακή χρήση, μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα και αντί για θεραπεία να οδηγήσει στο θάνατο. Γι’ αυτό, τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος , ότι ο Θεός «έδωκε το της μετανοίας φάρμακον , πάντα ημών τα αμαρτήματα ικανόν εξαλείψαι και αφανίσαι, μόνον εάν ειδώμεν το φάρμακον οποιόν εστι και πως αυτό επιτιθέναι δει» ( ενθ. αν. ) . Δηλαδή , έχει αξία το φάρμακο της μετανοίας μόνο αν μάθουμε τι φάρμακο είναι, τι σημαίνει δηλαδή μετάνοια και πώς χρησιμοποιείται. Σ’ όλα τα φάρμακα υπάρχει ένα χαρτί, στο οποίο αναφέρεται η σύνθεση, οι ενδείξεις και η χρήση του φαρμάκου. Όποιο δεν έχει τα στοιχεία αυτά είναι ύποπτο και κινδυνεύει εκείνος που θα θελήσει να το χρησιμοποιήσει. «Ποιον ουν εστι το φάρμακον της μετανοίας και πως αυτό παρασκευάζεται;» ερωτά στη συνέχεια ο ιερός Πατήρ. «Πρώτον από καταγνώσεως των οικείων αμαρτημάτων και από εξαγορεύσεως .. Δεύτερον από ταπεινοφροσύνης πολλής». Ιδιοσκεύασμα , λέει, είναι το φάρμακο αυτό. Δεν πωλείται έτοιμο. Αλλ’ ο καθένας , αφού μάθει τα διάφορα συστατικά του, θα πρέπει να τα ανακατέψει έτσι, ώστε να παρασκευασθεί το φάρμακο. Και τα συστατικά είναι δύο: αφ’ ενός μεν η συναίσθηση της ενοχής και εξομολόγηση, αφ’ ετέρου δε η ταπεινοφροσύνη. Όταν θελήσουμε να τα αναμίξουμε, να ενώσουμε τη συντριβή με την ταπείνωση και στη συνέχεια με την ειλικρινή εξομολόγηση, τότε και μόνο τότε θα έχουμε στη διάθεσή μας το ιερό φάρμακο της σωτηρίας.
Αν θελήσουμε , θα μπορέσουμε να το χρησιμοποιήσουμε . Θα καταστεί τότε δυνατόν να έρθει ο καθένας «εις εαυτόν», όπως ο Άσωτος της περίφημης παραβολής. Χωρίς συναίσθηση της ενοχής , χωρίς γνώση της αμαρτωλότητάς μας, πως είναι δυνατόν να μετανοήσουμε ; Ένας που δεν παραδέχεται ότι έσφαλε ,πως θα ζητήσει συγγνώμη για το ανύπαρκτο σφάλμα του; Και άλλος που δεν γνωρίζει ότι είναι ασθενής, πώς θα καταφύγει με τη θέλησή του στο γιατρό ζητώντας τη βοήθειά του;
Να, πώς πρέπει να αρχίσουμε: «Από της καταγνώσεως… και από εξαγορεύσεως …και από ταπεινοφροσύνης». Όταν ασθενήσουμε σωματικά, εύκολα ταπεινωνόμεθα και υποβαλλόμεθα σε θυσίες για την αποκατάσταση της υγείας μας και με προσοχή δεχόμεθα τις συμβουλές των αρμοδίων και ειδικών γιατρών. Την αρρώστια όμως της ψυχής μας δεν προσέχουμε καθόλου. Γιατί; Διότι δεν έχουμε κατανοήσει πόσο μεγάλο κακό μας προξενεί η αμαρτία. Κι όμως θα πρέπει να σκεφθούμε σοβαρά . Είναι για όλους μας ζήτημα ζωής ή θανάτου.
Αδελφέ μου, αν πέφτεις σε σφάλματα δεν είναι τρομακτικό. Τρομακτικό είναι να μη μετανοείς και να μη σπεύδεις να επανορθώσεις τη ζημιά που η πλανεύτρα αμαρτία προξένησε στην ψυχή σου. Ο Κύριος καλεί όλους τους κουρασμένους από το βάρος της ενοχής για να τους ξεκουράσει. Η μετάνοια είναι ο τρόπος με τον οποίο θα δεχθούμε την πρόσκληση του Κυρίου . Είναι το όπλο που ισοπεδώνει και καταστρέφει το έργο του διαβόλου. Είναι το βάλσαμο κάθε απομακρυσμένης και ταλαιπωρημένης ψυχής.
Ο Κύριος μας περιμένει με ανοικτή αγκαλιά. Στο πρώτο μας βήμα της επιστροφής , Εκείνος θα τρέξει να μας συναντήσει. «Επιστράφητε προς με και επιστραφήσομαι προς υμάς, λέγει ο Κύριος Παντοκράτωρ» ( Ζαχ. 70, 3 ) . Θα μας αγκαλιάσει πρώτος Εκείνος , για να μας αποκαταστήσει πλησίον Του και να μας χαρίσει την παντοτεινή χαρά και ευτυχία και «την ειρήνην, την πάντα νουν υπερέχουσαν», που ποθεί και λαχταρά κάθε ανθρώπινη ψυχή.
Από το βιβλίο: «ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ»
Μητροπολίτου πρ. Πειραιώς ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ ΚΑΡΟΥΣΟΥ
ΑΘΗΝΑ 2012
Εκδόσεις: “ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου