Για την πίστη, την προσευχή και την άσκηση

Πάρα πολύ δίδασκε ο στάρετς το λαό περί της πίστεως στον Θεό και στην Θεία Πρόνοια. Έλεγε: «Στη βάση της σωτηρίας της ψυχής βρίσκεται η πίστη. Η πίστη στην υπόθεση της σωτηρίας μας είναι το θεμέλιο στην οικοδομή. Όπου δεν υπάρχει πίστη, εκεί κυριαρχούν αχαλίνωτα πάθη που έλκουν τον άνθρωπο στην άβυσσο του κακού. Η πίστη είναι το μεγαλύτερο αγαθό στην επίγεια ζωή. Ενώνει τον άνθρωπο με τον Θεό. Με τη δυνατή πίστη ο άνθρωπος όλα μπορεί να τα κάνει. Όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης: «Σε πολεμούν δυνατοί, αόρατοι και ακοίμητοι εχθροί; Θα νικήσεις! Σε πολεμούν εχθροί εξωτερικοί, ορατοί; Θα νικήσεις! Σε τυραννούν τα πάθη; Θα τα υπερνικήσεις! Σε πνίγουν τα πάθη; Θα τα αποτρέψεις! Έχασες το θάρρος σου; Θα λάβεις από τον Θεό ανδρεία! Όλα μπορείς να τα νικήσεις με την πίστη και να κερδίσεις τη Βασιλεία των Ουρανών. Πιστεύετε στον Θεό, προσεύχεσθε σ’ Αυτόν, κάμετε έργα αγαθά. Αυτά τα τρία φτερά θα μας ανυψώσουν στο θρόνο του Θεού».

Στην προσευχή ο στάρετς έδινε ιδιαίτερη σημασία. Έλεγε: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερο έργο στη γη από την προσευχή. Η προσευχή γεννά και τις υπόλοιπες αρετές. Οι άγιοι πατέρες είχαν νόμο να βιάζουν τον εαυτό τους στην προσευχή: στο σπίτι, στη εκκλησία, στις δουλειές, στον περίπατο, κάθε ώρα και στιγμή. Πρέπει να μιλάμε με τον Θεό απλά, όπως το παιδί με τον πατέρα του. Δεν πρέπει να κάμεις το σοφό κατά την προσευχή ! Να φοβάσαι να προφέρεις το αγιώτατο όνομα Του, χωρίς συμμετοχή του νου και της καρδιάς. Όποιος παρίσταται ενώπιόν Του απρόσεκτα, πολύ περισσότερο με αμέλεια, το μόνο που κάνει είναι να λυπεί τον Θεό και να μη λαμβάνει ευλογία, αλλά κατάκριση. Λέγεται στην αγία γραφή: «Επικατάρατος πας ο ποιών το έργον του Κυρίου αμελώς». Αντιθέτως, όποιος, έστω και λίγο, προσεύχεται στον Κύριο, αλλά με ειλικρινή, αληθινή πίστη , λαμβάνει ανέκφραστη χαρά.
Η προσευχή είναι η ευθυμία της ψυχής. Δεν έχεις χρόνο για προσευχή; Πέσε στα γόνατα και πες σύντομα: « Κύριε, δέξου το ξέσπασμα της ψυχής μου σαν δοξολογία και ευχαριστία μου σε Σένα και άκουσε με τον ανάξιο», αλλά κάμε το με αίσθημα θερμής αφοσιώσεως στον Κύριο, με το αίσθημα του ανθρώπου ο οποίος, αν και είναι βιαστικός , επιδιώκει, χωρίς κανένα υπόλοιπο , στον Κύριο. Πραγματικά, το έργο της προσευχής δεν έχει καμία σχέση με τη διάρκειά της , αλλά με τη θερμότητά της. Και η θερμότητα αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ ακόμη και στους τελειότερους πιστούς. Στάσου στην προσευχή ως κατάκριτος αμαρτωλός και αναχώρησε ελεημένος και δικαιωμένος. Αυτή η προσευχή ανεβάζει τον άνθρωπο στον ουρανό.
Όταν προσευχόμαστε στον Κύριο, τότε η Μητέρα του θεού χαίρεται και ευχαριστεί τον Υιό της που προσελκύει τις καρδιές μας στην προσευχή και πάντοτε μας βοηθεί, αν ζητούμε τη βοήθειά Του. Μη λησμονείτε να παρακαλείτε τη Βοήθεια και Προστασία μας.

Ο π. Σάββας δεν επιβάρυνε το λαό με μεγάλους κανόνες προσευχής, αλλά δίδασκε όπως ο όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ: «Είναι καλύτερο να τηρείτε λίγα, αλλά με θερμότητα και ευλάβεια. Ο Θεός δεν χρειάζεται τον τύπο αλλά την ουσία. Εκείνος χρειάζεται την καρδιά μας»…

…Σε κάποιους ο Γέροντα έδινε ευλογία να διαβάζουν μόνο μερικές γραμμές αλλά συμβούλευε όλους να διαβάζουν καθημερινά το Ψαλτήρι υποχρεωτικά, τις Επιστολές των Αποστόλων και το Ευαγγέλιο, έστω μια περικοπή. Σ’ όσους είχαν ζήλο στην προσευχή έδινε ευλογία να διαβάζουν προσευχές που τις έπαιρνε από τους ασκητές πατέρες των τελευταίων χρόνων. Στο τέλος της ζωής του στάρετς όλες οι προσευχές του και όλες οι γραπτές και προφορικές του διδαχές και ποιήματα με πνευματικό περιεχόμενο συγκεντρωθήκαν σε αντίστοιχα βιβλία: «Πνευματικές –ηθικές διδασκαλίες» κ.α.
Σε όσους ήταν πολύ απασχολημένοι με δύσκολα καθήκοντα, ο στάρετς επέτρεπε να συντομεύουν τον κανόνα της προσευχής , αλλά με την προϋπόθεση αυτή η συντομευμένη προσευχή να είναι θερμή και έτσι να θεωρηθεί ως πλήρης κανόνας. Έλεγε:
- Να αποφεύγετε την επιφανειακή ανάγνωση του κανόνα. Να εμβαθύνετε στο πνεύμα της προσευχής , για να δοκιμάσει η ψυχή χαρά και ευγνωμοσύνη για τη Χάρη του Θεού και θλίψη για τις αμαρτίες σας, ώστε η προσευχή να γίνει τροφή και ζωή της ψυχής. Ας μη τρέφουμε τον εσωτερικό μας φαρισαίο του τυπικού κανόνα της προσευχής , αλλά με ζήλο, αδιαλείπτως να κάνουμε τον κανόνα μας, έστω και πιο σύντομο, κάποτε. Τι ευλογημένη που είναι η πνευματική κατάσταση κάποιων ανθρώπων, οι οποίοι με αγάπη, αδιάλειπτα τηρούν τον κανόνα της προσευχής! Αυτοί ήδη απ’ αυτή τη ζωή θα γνωρίσουν «ότι Χριστός ο Κύριος».

Από το βιβλίο: «ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ
Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ»
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ